________________
आचारचिन्तामणि-टीका अवतरणा
द्रव्यविभाग:द्रव्यं षड्विधम्-धर्माधर्माकाशकालपुद्गलजीवभेदात् । उक्तश्च श्रीभगवतीसूत्रे___ “कइ ण भंते ! दव्या पणत्ता ?, गोयमा ! छ दव्या पण्णत्ता, तं जहाधम्मत्थिकाए, अधम्मत्थिकाए, आगासस्थिकाए, पुग्गलत्थिकाए, जीवत्थिकाए, अदासमये" ।।
उत्तराध्ययनसूत्रेऽपि-(अ. २८) "धम्मो अहम्मो आगासं, कालो पुग्गल जंतवो । एस लोगोत्ति पन्नत्तो, जिणेहिं वरदंसिहि ॥ ७॥
द्रव्य के भेदद्रव्य छह प्रकार का है-(१) धर्म (२) अधर्म (३) आकाश (४) काल (५) पुद्गल और (६) जीव । श्री भगवतीसूत्र में कहा है -
"भगवान् ! द्रव्य कितने कहे गये हैं ?, गौतम ! छह द्रव्य कहे गये हैं, वे इस प्रकार-धर्मास्तिकाय, अधर्मास्तिकाय, आकाशास्तिकाय, पुद्गलास्तिकाय, जीवास्तिकाय और अद्धा-समय"।
उक्तराध्ययनसूत्र में भी कहा है
"धर्म, अधर्म, आकाश, काल, पुद्गल, और जीव को सर्वज्ञ, सर्वदशी जिन भगवान् ने लोकसंज्ञा दी है ॥७॥
दव्यना :द्रव्यना ७ ५४२ -(१) धर्म (२) अधर्म (3) AURA (४) ८६ (५) પુદ્ગલ અને (૬) જીવ. શ્રી ભગવતી સૂત્રમાં પણ કહ્યું છે–
ભગવાન દ્રવ્ય કેટલાં કહ્યાં છે? ગૌતમ! છ દ્રવ્ય કહેલા છે. તે આ પ્રમાણે-ધમસ્તિકાય, અધર્માસ્તિકાય આકાશાસ્તિકાય, પુદંગલાસ્તિકાય, જીવાસ્તિકાય भने सद्धा-समय,
ઉત્તરાધ્યયન સૂત્રમાં પણ કહ્યું છે
ધર્મ અધર્મ, આકાશ, કાલ, પુદ્ગલ અને જીવને સર્વજ્ઞ સર્વદશી જિન लगवान सज्ञा साथी छ" ॥७॥
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૧
