________________
६७८
आचारागसूत्रे पश्यतीत्यातङ्कदर्शी भवति, स हिताहितविवेककुशलखाद् अहितम् अशुभकरं वायुकायसमारम्भगमस्तीति ज्ञात्वा, एजस्य एजतीत्येजः कम्पनशीलत्वाद् वायुः, तस्य, जुगुप्सायां-निन्दायां, सेवनपरिवर्जने समारम्भनिवृतौ, इति यावत् ,
प्रभुः समर्थो भवति । जुगुप्सा, संयमना, अकरणा, वर्जना, व्यावर्तना, निवृत्तिरित्येकार्थाः।
____अयमाशयः-वायुकायसमारम्भकरणे शारीरं मानसं च सर्वमेव दुःखं मयि समापद्येत, तस्मादिदमातङ्कजनकलादहितमिति विज्ञाता, तत्सेवनलक्षणसमारम्भपरिहरणे समर्थों भवतीति ।
यः अध्यात्मम् आत्मनीति अध्यात्मम् स्वात्मगतं सुखं दुःखं वेत्यर्थः,
हित-अहित के विवेक में कुशल होने से वायुकाय से आरम्भ को अहितकर समझकर वायु के आरम्भ का त्याग करने में समर्थ होता है । मूल में आये हुए जुगुप्सा (दुगुंछा) शब्द के कई अर्थ होते हैं । जैसे-संयमन, अकरण (न करना), वर्जन (त्यागना), व्यावर्तन (हटना) और निवृत्ति (त्याग)।
___ आशय यह है-'वायुकाय का आरम्भ करने से मुझे शारीरिक और मानसिक सभी दुःख प्राप्त होंगे अतः यह आरभ्भ अतंकजनक होने के कारण अहितकर है' । ऐसा जानने वाला उसके सेवनरूप आरम्भ के त्याग में समर्थ होता है ।
जो अध्यात्म को अर्थात् अपने आत्मा में स्थित सुख-दुःख को जानता है
થનારું દુઃખ આંતક કહેવાય છે, અને એને જેવાવાળા આતંકદશી છે. તે હિતઅહિતના વિવેકમાં કુશળ હેવાના કારણથી વાયુકાયના આરંભને અહિતકર સમજીને वायुना मार सने त्याग ४२वामां समर्थ डाय छे. भूखमां आवेता 'दुगुंछणा-जुगुप्सा' शन साय अर्थ थाय छे. सम-संयमन, २५४२६४-(नडि ४२९) पनि, (त्या) व्यापत्तन, (B) मने निवृत्ति (त्या).
આશય એ છે કે-વાયુકાયને આરંભ કરવાથી મને શારીરિક અને માનસિક સર્વ દુઃખ પ્રાપ્ત થશે, એ માટે એ આરંભ આતંકજનક હોવાના કારણે અહિતકર છે.” એ પ્રમાણે જાણવાવાળા એના સેવનરૂપ આરંભના ત્યાગમાં સમર્થ હોય છે.
જે અધ્યાત્મને અર્થાત પિતાના આત્મામાં સ્થિત સુખ-દુઃખને જાણે છે, તે બાહ્ય
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૧
