________________
आचारचिन्तामणि-टीका अध्य.१ उ.४ सू. १ अग्निकायप्ररूपणा ५४३
___"तेऊ चित्तमंतमक्खाया अणेगजीवा पुढोसत्ता अन्नत्थ सत्थपरिणएणं" इत्यादि। ( दशवै० अ० ४)
प्ररूपणाद्वारम्अग्निकायजीवा द्विविधाः, सूक्ष्मवादरभेदात् । तत्र सूक्ष्मनामकर्मोदयात् सूक्ष्माः । बादरनामकर्मोदयाद् बादराः । तत्र सूक्ष्माः द्विधा, पर्याप्ता अपर्याप्ताश्च । सूक्ष्माः सर्वलोकव्यापिनः । बादरास्तु लोकैकदेशे सन्ति ।
बादरा अग्निकाया अनेकविधाः-अङ्गाराचिरलातशुद्धाग्न्यादयः। सर्वे बादरा अग्निकाया अपि द्विविधाः पर्याप्ता अपर्याप्ताश्च । बादराणां यत्रैको जीवस्तत्रा
" तेजस्काय सचित्त कहा गया है । उस में अनेक जीव हैं, उनका अस्तित्व अलगअलग है, शस्त्रपरिणत अग्नि को छोड कर" इत्यादि । (दशवै० अध्य० ४)
मरूपणाद्वारअग्निकाय के जीव दो प्रकार के हैं-(१) सूक्ष्म और बादर, जिनके सूक्ष्म नामकर्म का उदय हो वे सूक्ष्म और जिनके बादर नामकर्म का उदय हो वे बादर जीव हैं। इनमें से सूक्ष्म के भी दो भेद हैं-पर्याप्त और अपर्याप्त । सूक्ष्म जीव समस्त लोकाकाश में व्याप्त हैं और बादर लोक के एक देश में हैं।
बादर अनिकाय अनेक प्रकार के हैं। जैसे-अंगार, ज्वाला, अलात (जलता हुआ काष्ठ), शुद्ध अग्नि आदि । सब बादर अग्निकाय भी दो प्रकार के हैं-पर्याप्त
“તેજસ્કાય સચિત્ત કહેલું છે. તેમાં અનેક જીવ છે, તેનું અસ્તિત્વ અલગम छ, शवपरित मनिने छ।न." त्याल. (४शव, म. ४)
પ્રરૂપણા દ્વાર नियन २१ मे १२॥ छ—(१) सूक्ष्म मन (२) १२. सूक्ष्म નામકર્મને ઉદય હેય તે સૂકમ અને જેને બાદર નામકર્મને ઉદય હોય તે બાદરજીવ છે. તેમાંથી સૂક્ષમના પણ બે ભેદ છે. પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત. સૂફમ જીવ સમસ્ત કાકાશમાં વ્યાપ્ત છે. અને બાદર લેકના એક દેશમાં છે.
બાદર અગ્નિકાય અનેક પ્રકારના છે. જેમકે અંગાર, જવાલા, બળતું લાકડું, શુદ્ધ અગ્નિ વગેરે. સર્વ બાદર અગ્નિકાય પણ બે પ્રકારના છે-પર્યાપ્ત અને અપર્યાપ્ત;
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૧
