________________
आचाराङ्गसूत्रे
पृथिवीकायवद् असंख्येयाश्च प्रत्येकमुभये । केवलं शरीरसंस्थानं स्तिबुक बिन्दुक
संस्थितमेव ।
५२२
परिमाणद्वारम् -
ये बादरप्रर्याप्ता अष्कायाः, ते संवर्तितलोकप्रतराऽसंख्येयभाग प्रदेशराशिपरिमाणाः, ये तु बादरा अपर्याप्ताः, तथा सूक्ष्माः पर्याप्ता अपर्याप्ताच राशयस्ते पृथक-पृथगसंख्येयलोकाकाशप्रदेशराशिपरिमाणाः सन्ति । अयमत्र विशेष :- बादरपर्याप्तेभ्यः पृथिवीकायेभ्यो वादरपर्याप्ता अष्काया असंख्येयगुणाः, बादरेभ्योऽपर्याप्तेभ्यः पृथिवीकायेभ्यो बादरा अपर्याप्ता अष्काया असंख्येयगुणाः । सूक्ष्मापर्याप्तपृथिवीकायेभ्यः सूक्ष्मा अपर्याप्ता अपूकाया विशेषाधिकाः,
पृथ्वी काय के समान प्रत्येक प्रकार के जीव असंख्यात हैं। अलबत्ता इन के शरीर का आकार स्तिबुकबिन्दु (बुद - बुद) के समान है ।
परिमाणद्वार
बादर पर्याप्त अप्काय के जीव संवर्तित लोकप्रतर के असंख्येयभाग प्रदेशों के बराबर हैं, बादर अपर्याप्त तथा सूक्ष्म प्रर्याप्त और अपर्याप्त राशियाँ अलग अलग असंख्यात लोकाकाश के प्रदेश के बराबर हैं । यहाँ इतनी विशेषता समझनी चाहिए कि- बादर पर्याप्त पृथ्वीकाय की अपेक्षा बादर पर्याप्त अपूकाय असंख्यातगुणा हैं, और बादर अपर्याप्त पृथ्वीका की उपेक्षा बादर अपर्याप्त अपूकाय के जीव असंख्यातगुणा हैं । सूक्ष्म अपर्याप्त पृथ्वीकाय के जीवों से सूक्ष्म अपर्याप्त अप्कायिक जीव विशेष अधिक हैं
પૃથ્વીકાયની પ્રમાણે પ્રત્યેક પ્રકારના જીવ અસંખ્યાત છે. અલખત્ત તેના શરીરના मार स्तिभुमि-हु-युद्ध-युहना अभागे छे.
પરિમાણદ્વાર—
ખાદર પર્યાપ્ત અકાયના જીવ સવત્તિત લેાકપ્રતરના અસભ્યેય ભાગ પ્રદેશના ખરાખર છે. માદર અપર્યાપ્ત તથા સૂક્ષ્મ પર્યાપ્ત અને અપર્યંત રાશિએ અલગ-અલગ અસંખ્યાત ઢાકાકાશના પ્રદેશની ખરાખર છે. અહિં એટલી વિશેષતા સમજવી જોઇએ કેબાદર પર્યાપ્ત પૃથ્વીકાયની અપેક્ષા આદર પર્યાપ્ત અકાય અસંખ્યાત ગુણા છે, અને આદર અપર્યાપ્ત પૃથ્વીકાયની અપેક્ષા આદર અપર્યાપ્ત કાયના જીવ અસંખ્યાત ગુણુા છે. સૂક્ષ્મ અપર્યાપ્ત પૃથ્વીકાયના જીવાથી સૂક્ષ્મ અપર્યાપ્ત અષ્ઠાયિક જીવ વિશેષ અધિક છે.
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર ઃ ૧
