________________
आचाराङ्गसूत्रे
स्वाज्ञानबलादभ्याख्याति । करचरणमुखाद्यवयवसहितशरीराधिष्ठाता सुव्यक्तोपयोगादिलक्षणः स्वात्माsपि येनाभ्याख्यातस्तस्याव्यक्तोपयोगादिलक्षणस्यापूकायस्याभ्याख्यानं किं नु नाम दुष्करम् १ ॥ ०५ ॥
अपूकायलोकस्याभ्याख्याने बहुदोषापातो भवतीति पर्यालोच्यानगारा अपकायं नोपमर्दयन्ति । दण्डिशाक्यादयस्तु नानगारा भवितुमर्हन्ति तेषामपूकायोपमर्दकत्वादित्याह - 'लज्जमाणा' इत्यादि ।
५०४
मूलम्
लज्जमाणा पुढो पास, अणगारा मो—त्ति एगे पवयमाणा जमिणं
अप्काय का अपलाप करता है । जिस ने हाथ, पैर, मुख आदि अवयवों से युक्त शरीर के अधिष्ठाता, तथा अत्यन्त स्पष्ट उपयोग आदि लक्षणों वाले आत्मा का ही अपलाप कर दिया तो उस के लिए अस्पष्ट उपयोग आदि लक्षणों वाले अप्काय का अपलाप करना कुच्छ भी कठिन नहीं है ॥ सू. ५ ॥
अकाय का अपलाप करने से बहुत से दाषे आते हैं, ऐसा विचार कर अनगार अकाय की विराधना नहीं करते । दण्डी और शाक्य आदि, अनगार नहीं हो सकते, क्यों कि वे अप्काय की विराधना करते हैं । यह बात इस सूत्र में बतलाते हैं - ' लज्जमाणा' इत्यादि
मूलार्थ - अप्काय की हिंसासे संकोच करने वालों को अलग समझो, और 'हम अनगार हैं' ऐसा कहने वालों को अलग समझो । जो नाना प्रकार के शस्त्रों से
અખાયને અપલાપ કરે છે. જેણે હાથ, પગ, મુખ આદિ અવયવાથી યુક્ત, શરી. રના અધિષ્ઠાતા, તથા અત્યન્ત સ્પષ્ટ ઉપયેગ આદિ લક્ષણાવાળા આત્માનેાજ અપલાપ કરી દીધા, તેને માટે અસ્પષ્ટ ઉપયોગ આદિ લક્ષણાવાળા અપ્લાયના અપલાપ કરવા તે अंध उठिन नथी. ( सू. थ )
અલ્કાયના અપલાપ કરવાથી ઘણાજ દોષ આવે છે, એવા વિચાર કરીને અણુગાર અકાયની વિરાધના કરતા નથી, દડી અને શાકય આદિ, અણુગારે થઈ શકતા નથી, કારણ કે તેએ અકાયની વિરાધના કરે છે. તે વાત આગળના સૂત્રમાં सतावे छे -' लज्जमाणा' इत्यादि.
મૂલા—અકાયની હિંસાના સકેચ કરવાવાળાને જૂદા જાણા અને અમે અણગાર છીએ.” એ પ્રમાણે કહેવાવાળાને પણ જૂદા જાણેા. જે નાના પ્રકારનાં શસ્ત્રોથી
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર ઃ ૧
