________________
आचारचिन्तामणि-टीका अध्य.१ उ.१ सू.५ कर्मवादिम० ३६९ कारणानुरूपं हि कार्य दृष्टम् । संघातविशेषादेव हि विभागेन पुरुषादिशरीरव्यपदेशी भवति । संघातनाम पञ्चधा-औदारिकादिभेदात् ।
[७] बध्यमानेषु शरीरयोग्यपुद्गलेषु यस्य कर्मण उदयात् आकारविशेषो भवति तत् संस्थाननाम । एतच्च षड्विधम्-(१) समचतुरस्रनाम-(२) न्यग्रोधपरिमण्डलनाम-(३) सादिनाम-(४) कुब्जनाम-(५) वामननाम-(६) हुण्डनामभेदात् ।
[८] संहनननाम-अस्मां बन्धविशेषः । तच्च षड्विधम् (१) वर्षभनाराचनाम, (२) अर्धवचर्षभनाराचनाम, (३) नाराचनाम, (४) अर्धनाराचनाम, (५) कीलिकानाम, (६) सेवातनाम च। ही होता है । संघात की भिन्नता के कारण ही शरीरों में स्त्री, पुरुष आदिका भेद-व्यवहार होता है । औदारिक आदि के भेद से संघात भी पांच प्रकार का है ।
[७] बांधे जाते हुए शरीरयोग्य पुद्गलों में जिस कर्म के उदय से आकृति-विशेष बनता है उसे संस्थाननामकर्म कहते हैं । संस्थान छह प्रकारका है
(१) समचतुरस्र-संस्थान, (२) न्यग्रोधपरिमण्डल-संस्थान, (३) सादि-संस्थान, (४) कुब्जक-संस्थान, (५) वामन-संस्थान, (६) हुण्डक-संस्थान ।
[८] अस्थियों के बन्धविशेष को संहनननामकर्म कहते हैं। उसके छह भेद हैं(१) वज्रर्षभनाराच-संहनन, (२) अर्धवज्रर्षभनाराच-संहनन, (३) नाराच-संहनन, (४) अर्धनाराच-संहनन, (५) कीलिका-संहनन और (६) सेवार्त-संहनन । કાર્ય, કારણ જેવાં જ હોય છે. સંઘાતની ભિન્નતાના કારણે જ શરીરમાં સ્ત્રી, પુરૂષ આદિને ભેદ-વ્યવહાર હોય છે. ઔદારિક આદિના ભેદથી સંઘાત પણ પાંચ પ્રકારના છે.
(૭) બંધાતા શરીરોગ્ય પુદ્ગલે માં જે કમના ઉદયથી આકૃતિવિશેષ બને છે. તેને સંસ્થાનનામકર્મ કહે છે. સંસ્થાન છ પ્રકારના છે–(૧) સમચતુર-સંસ્થાન, (२) न्यायपरिभा -सस्थान, (3) साहि-सस्थान, (४) ५०४४-संस्थान, (५) पाभन-सस्थान, (६) ९४४-सस्थान.
(૮) અસ્થિઓના બંધવિશેષને સંહનનનામકર્મ કહે છે. તેના છ ભેદ છે(१) 400*मनारायसनान, (२) १००१मनारायसेनन, (3) नारायनन, (४) म नारायस हुनन, (५) सिसडनन मन (6) सेपात सहनन.
प्र. आ. ४७
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર : ૧
