________________
१६०
मूलम् --
सुयं मे आउ तेण भगवया एवमक्खायं, (सू. १ )
(छाया)
श्रुतं मया आयुष्मन् ! तेन भगवता एवमाख्यातम् (सू. १ ) टीका --
आचाराङ्गसत्रे
4
'सुयं मे ' इत्यादि । आयुष्मन् ! हे चिरजीविन् ! जम्बूः ! ' आयुष्म नितिपदं शिष्यस्य जम्बूस्वामिनः कोमलवचनामन्त्रणं विनीतताख्यापनार्थम् । किश्च - तस्याशेषश्रुतज्ञानोपदेशेन - श्रवण - ग्रहण - धारण - रत्नत्रयाराधन - मोक्षसाधनयोग्यताप्राप्त्यर्थमेतद्वचनम् । विनाऽऽयुषा श्रुतश्रवणादिमोक्षपर्यन्तसिद्धिर्न कस्यचित्संभवतीति भावः । एतद्वचनमभावादेव जम्बूस्वामी मोक्षपदं तस्मिन्नेव जन्मनि
माप ।
मूलार्थ - 'सुयं मे' इत्यादि, हे आयुष्मन् ! मैंने सुना है। उन भगवान् ने ऐसा कहा है (सू० १)
टोकार्थ - हे आयुष्मन् ! अर्थात् हे चिरंजीवी जम्बू !, ' आयुष्मन् ' पद अपने शिष्य जम्बू स्वामीका कोमल वचनरूप सम्बोधन है, और विनीतात प्रकट करने के लिए है । अथवा उनके समस्त श्रुतज्ञान, उपदेश का श्रवण, ग्रहण धारण, रत्नत्रयका आराधन, तथा मोक्षसाधनों की योग्यता की प्राप्ति के लिए इस पद का प्रयोग किया गया है । आयुके अभाव में श्रुतश्रवण से लेकर मोक्ष तक किसीको भी सिद्धि नहीं हो सकती । इसी वचन के प्रभाव से जम्बूस्वामीमें उसी भव में मोक्ष प्राप्त किया था ।
'सुयं मे' त्याहि.
6
भूलार्थ - हे आयुष्मन् ! भें सांलज्यु छे, ते लगवाने खावुं छु ं छे (सू-१) ટીકા—હૈ આયુષ્મન્ અર્થાત્ હૈ ચિંરજીવી જમ્મૂ !, આયુષ્મન્ પ પેાતાના શિષ્ય જમ્મૂ સ્વામીનું કામલ-વચનરૂપ સબાધન છે, અને વિનીતપણું પ્રગટ કરવા માટે છે. અથવા તેમના સમસ્ત શ્રુતજ્ઞાન, ઉપદેશનું શ્રવણુ, ગ્રહણુ, ધારણ, રત્નત્રયનું આરાધન તથા મેાક્ષસાધનની યાગ્યતાની પ્રાપ્તિ માટે આ પદના પ્રયાગ કરવામાં આવ્યેા છે, આયુના અભાવમાં શ્રુતના શ્રવણથી લઈને મેાક્ષ સુધી કાઈ પણ સિદ્ધ થઈ શકતી નથી આ વચનના પ્રભાવથી જમ્મૂ સ્વામીએ એ ભવમાં મેાક્ષ પ્રાપ્ત કર્યાં હતા.
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર ઃ ૧
