________________
११८
आचाराङ्गसूत्रे
षड्गुणस्निग्धः, इत्यादि । त्रिगुणस्निग्धस्य द्वयधिकः पञ्चगुणस्निग्धः, त्र्यधिकः षड्गुणस्निग्धः, चतुरधिकः सप्तगुणस्निग्धः, इत्यादि । चतुर्गुणस्निग्धस्य द्वद्यधिकः षड्गुणस्निग्धः, त्र्यधिकः सप्तगुणस्निग्धः चतुरधिक:- अष्टगुणस्निग्धः । एवं पञ्चगुणस्निग्धादिसंख्यातासंख्यातानन्तगुण स्निग्धपर्यन्तस्य द्वयधिकादिगुणस्निग्धेन सह बन्धो भावनीयः ।
एवं जघन्यगुणरूक्षस्य, अजघन्यगुणरूक्षस्य च बन्धव्यवस्था बोध्या ।
विसदृशपुद्गलबन्धः
अथ विसदृशपुद्गलयोर्बन्धे कीदृशी व्यवस्था ?
उच्यते - जघन्यगुण स्निग्धस्य, जघन्यगुणरूक्षेण सह बन्धो न भवति ।
अर्थ चार गुण स्निग्ध, तीन गुण अधिक का अर्थ पांच गुण स्निग्ध, चार गुण अधिक का अर्थ छह गुण स्निग्ध, इत्यादि समझना चाहिए । चतुर्गुण स्निग्ध से इयधिकषड्गुण स्निग्ध, त्र्यधिक- सप्तगुण स्निग्ध, चतुरधिक- अष्टगुण स्निग्ध समझना चाहिए । इस प्रकार पञ्चगुण स्निग्ध आदि से संख्यात, असंख्यात अनन्त गुण स्निग्ध का दो गुण अधिक स्निग्ध के साथ बन्ध होता है । इस प्रकार जघन्य गुण रूक्ष का अजघन्य गुण रूक्ष के साथ बन्ध की व्यवस्था जाननी चाहिए |
विसदृश पुद्गलों का बन्ध
प्रश्न-
- विसदृश अर्थात् परस्पर विरोधी पुद्गलों के बन्ध की क्या व्यवस्था है ? उत्तर -- जघन्य गुण स्निग्ध का जघन्य गुण वाले रूक्ष पुद्गल के साथ बन्ध ગુણુ સ્નિગ્ધ, ત્રણ ગુણુ અધિકના અથ પાંચ ગુણ સ્નિગ્ધ, ચાર ગુણ અધિકના અર્થ છ ગુણ સ્નિગ્ધ, એ પ્રમાણે સમજવુ જોઇએ. ચતુર્ગુણુ સ્નિગ્ધથી દ્રષિક ષદ્ગુણ સ્નિગ્ધ, વ્યધિક સપ્તગુણુ સ્નિગ્ધ ચતુરધિક અષ્ટગુણુ સ્નિગ્ધ સમજવુ જોઈએ, એ પ્રમાણે પાંચ ગુણ સ્નિગ્ધ આદિથી સંખ્યાત, અસંખ્યાત અનન્તગુણુ સ્નિગ્ધના એ ગુણુ અધિક સ્નિગ્ધની સાથે ખધ થાય છે એ પ્રમાણે જધન્ય ગુણ રૂક્ષની અજધન્ય ગુણુ રૂક્ષની સાથે બધની વ્યવસ્થા જાણવી જોઈ એ
વિશ પુદ્ગલાના મધ—
પ્રશ્ન-વિસદેશ અર્થાત્ પરસ્પરવિધી પુદૂંગલેના અધની શુ વ્યવસ્થા છે ? ઉત્તર-જધન્ય ગુણુ સ્નિગ્ધના જઘન્ય ગુણવાળા પુદ્ગલની સાથે અંધ થતા
શ્રી આચારાંગ સૂત્ર ઃ ૧
