________________
આત્મસ્મૃતિની પગથારે
પહેલી આત્મદર્શિતા કરતાં આ બીજીવારની આત્મદર્શિતા ચઢિયાતી છે. ત્રીજીવારની એથી પણ ચિઢયાતી થવાની. આવું જ આત્મરમણતા માટે બનશે. પહેલીવારની આત્મરમણતા કરતાં બીજીવારની આત્મરમણતામાં ઊંડાણ વધુ હશે. ગુણસ્પર્શ તીવ્રતાથી સંવેદાતો જશે.
દીક્ષાના એક વર્ષના પર્યાયે જીવન્મુક્ત દશાની વાત જે શાસ્ત્રોમાં આવે છે તેનો આધાર આ આત્મદર્શિતા અને આત્મરમણતા છે. આથી જ જીવન્મુક્ત મહાત્માઓની આંતરદશા પર કેમેરા ફેરવીને મહોપાધ્યાય યશોવિજય મહારાજ જેવા અનુભૂતિવાન સાધકે કહ્યું : જીવન્મુક્ત મહાત્માઓ આત્મભાવમાં સદા જાગૃત હોય છે, વિભાવોમાં તેઓ સૂતેલા છે અને પરદ્રવ્યોમાં તેઓ ઉદાસીન છે અને એ રીતે તેઓ સ્વગુણોમાં લીન હોય છે.૧૪
આત્મરમણતામાં ધર્મધ્યાન ચાલ્યા કરતું હોય છે. એ ધર્મધ્યાન દ્વારા શુક્લધ્યાન અને એ દ્વારા વીતરાગદશાની પ્રાપ્તિ.
કેવો મઝાનો આ ક્રમ !
૧૪. બાપ્રત્યાત્મનિ તે નિસ્યં, વહિવધુ શેતે ।
૮૪
उदासते परद्रव्ये, लीयन्ते स्वगुणामृते ॥ - पंचविंशतिका-१५
સાધનાપથ