________________
સાધનાનાં ચાર ચરણો તમારા જ્ઞાન, દર્શન આદિ ગુણોમાં કે તમારા શુદ્ધ સ્વરૂપમાં જ તમારો ઉપયોગ રહે. પૂ. દેવચન્દ્રજી મહારાજ અષ્ટ પ્રવચન માતાની સક્ઝાયમાં કહે છે કે મુનિ પોતાના ઉપયોગને શું અશુભ ભણી જવા દેશે ? હરગિજ નહિ.
સાધકનું પોતાના મન પર કડક નિયંત્રણ જોઈએ. જે ક્ષણે લાગે કે અશુભ વિચાર મનમાં આવી ગયા; એ ક્ષણે જ એને ખ્યાલ આવી જાય અને તે પોતાના મનને તેમાંથી ઊંચકીને શુભમાં મૂકી દે.
શુભની તલેટી, શુદ્ધનું શિખર, આ છે સાધકનો યાત્રાપથ. અશુભની ખીણ આ યાત્રામાર્ગમાં આવતી જ નથી.
એક સંત પ્રાર્થના પછી રોજ કહેતા : પ્રભુ ! મારા તે અપરાધની માફી આપજો.
એકવાર આશ્રમમાં એમના સમકક્ષ બીજા સંત આવ્યા. તેમણે પ્રાર્થના પછી ઉચ્ચારાતું આ વચન સાંભળ્યું અને પછી એકાંતમાં પૂછ્યું : તમે કયા અપરાધ માટે પ્રભુની ક્ષમા ઇચ્છો છો ?
સંતે પોતાના પૂર્વજીવનની વિગત કહી : કાપડના તેઓ વેપારી હતા. અને એકવાર દુકાને બેઠેલા. સમાચાર મળ્યા કે ઘરે આગ લાગી છે. બાજુના દુકાનદારને દુકાન ભળાવી તેઓ દોડતા જાય છે ઘર બચાવવા. મનમાં ઘણી ચિન્તાઓ છે : ઘર બળી ગયું હશે ? ઘરવાળાઓને ઇજા નહિ થઈ હોયને? શું બચ્યું હશે?
ત્યાં જ એક ભાઈ સામે મળ્યા. કહે છે : ચિત્તા ન કરો. તમારું ઘર બિલકુલ સલામત છે. પાડોશીનું ઘર બળી ગયું, તમારું બચી ગયું... એ વખતે વેપારી ખુશ થાય છે. હર્ષોલ્લાસમાં આવી જાય છે. બીજી જ મિનિટે થયું : અરે, મારા પાડોશીનું ઘર બળી ગયું ને હું આનેન્દ્રિત થાઉં
૪૬
સાધનાપથ
