________________
મંજિલ એક, માર્ગ અનેક
પાંચમી કડીનો સાધનાક્રમ :
આત્મસ્મરણ, સમ્યગ્નાન, સમ્યગ્દર્શન, સમ્યક્ચારિત્ર અને એ બધાને વિષે સતત ધ્યાન. [આત્મસ્મરણ, આત્મજ્ઞાન, આત્મપ્રતીતિ (આત્માનુભૂતિ), આત્મગુણોમાં નિમજ્જન – રમણતા અને સ્વરૂપદશાનું જ ધ્યાન.]
સ્મરણથી ધ્યાન સુધીની આ કેવી મઝાની પ્રક્રિયા ! બધા જ પડાવે આત્મ શબ્દને મૂકીએ તો પડાવોનાં નામ આવા થશે : આત્મસ્મરણ, આત્મજ્ઞાન, આત્માનુભૂતિ, આત્મરમણતા, આત્મધ્યાન.
યાદ આવે પૂજ્ય ચિદાનંદજી મહારાજ : ‘આતમધ્યાનથી રે, સંતો સદા સ્વરૂપે રહેવું; કર્માધીન છે સહુ સંસારી, કોઈને કાંઈ ન કહેવું.’
સ્વરૂપમાં રમણતા.
પરરૂપમાં રમણતા નહિ.
છઠ્ઠી કડીનો સાધનાક્રમ :
પ્રભુમુદ્રાનો યોગ, પ્રભુની પ્રભુતાનું જ્ઞાન, આત્મસ્વરૂપનો પરિચય, સ્વરૂપદશા પ્રત્યે બહુમાન, સ્વરૂપદશાને પ્રગટ કરવાની ઇચ્છા અને તે માટેનો પ્રયત્ન.
૫. પ્રભુ છો ત્રિભુવનનાથ ! દાસ હું તાહરો હો લાલ, કરુણાનિધિ ! અભિલાષ અછે મુજ એ ખરો હો લાલ; આતમ વસ્તુ સ્વભાવ સદા મુજ સાંભરો હો લાલ, ભાસન વાસન એહ ચરણ ધ્યાને ધરો હો લાલ... ૫ ૬. પ્રભુ મુદ્રાને યોગ પ્રભુ પ્રભુતા લખે હો લાલ,
દ્રવ્ય તણે સાધર્મ્સ સ્વસંપત્તિ ઓળખે હો લાલ; ઓળખતાં બહુમાન સહિત રુચિ પણ વધે હો લાલ, રુચિ અનુયાયી વીર્ય ચરણધારા સધે હો લાલ. ૬
સાધનાપથ
૧૩૧
