________________
તન્મયતા
વિવેકાનંદને સંન્યાસ લેવો છે. એ અગાઉ થોડીક આર્થિક જવાબદારીઓ પૂરી કરવાની છે. તેમણે ગુરુ રામકૃષ્ણ પરમહંસને આ વાત કરી. તેમણે કહ્યું પ્રભુને કહી દે ! પ્રભુ બધો માર્ગ કરી આપશે.
નરેન્દ્ર (વિવેકાનંદજીનું પૂર્વાવસ્થાનું નામ) મંદિરે જાય. ૩-૪ કલાકે મંદિરમાંથી બહાર આવે. રામકૃષ્ણજી પૂછે છે : “મા”ને – પ્રભુને કહ્યું? તારી જવાબદારીની વાત એમને કરી ?
નરેન્દ્ર કહે છે કે ગુરુદેવ ! હું પ્રભુની પ્રાર્થનામાં ડૂબી ગયો. મને તો કંઈ યાદ જ ન આવ્યું !
ગુરુ ખુશ થયા. નરેન્દ્રનો પ્રશ્ન તરત જ ઉકલી ગયેલો. દીક્ષા મળી ગઈ.
નરેન્દ્રની પ્રાર્થનામાં ઊંડાણ હતું. કારણ કે એ તન્મય, પ્રભુમય બની ગયેલ હતો.
તન્મયતાની આ પૃષ્ઠભૂ પર સ્તવનાની કડી આવે છે : પ્રભુ મુદ્રાને યોગ પ્રભુ પ્રભુતા લખે હો લાલ, દ્રવ્ય તણે સાધર્મ સ્વસંપત્તિ ઓળખે હો લાલ; ઓળખતાં બહુમાન સહિત રુચિ પણ વધે હો લાલ, રુચિ અનુયાયી વીર્ય ચરણધારા સાથે હો લાલ. ૬
યોગ શબ્દ અહીં બહુ જ મહત્ત્વનો છે. પ્રભુની મુદ્રા તો પ્રશમરસથી ભરેલી છે. એની જોડે હવે યોગ, જોડાણ સાધવાનું છે. એમાં તન્મય બનવાનું છે. એમાં ડૂબવાનું છે.
દીઠો સુવિધિ નિણંદ સમાધિરસે ભર્યો હો...” થી શરૂ થયેલી પ્રશમરસના દર્શનની યાત્રા હવે પ્રશમરસ સાથેના જોડાણના પડાવે આવી ગઈ છે.
યોગ અભેદ મિલન કરાવે. પ્રભુમાં જે પ્રશમરસનો સાગર છે, તેનાં જ બુંદ ભક્તની ચેતનામાં પડે. ભક્ત પણ બન્યો પ્રશમમય.
સાધનાપથ
૧૦૭