________________
કેટલીક શ્રેષ્ઠ પ્રાર્થનાઓ તમે ટાંકી શકો છો; આત્માને અગ્નિ બાળતો નથી કે શસ્ત્રો એને છેદી શકતા નથી એમ તમે ઉચ્ચારો છો અને છતાં દેહાધ્યાસ કેમ મટતો નથી?
ઉત્તર માટે લોકોએ મારી તરફ જોયું ત્યારે મેં કહ્યું કે ખમીસને તમે વારંવાર શરીર પરથી કાઢો છો, પહેરો છો, ફરી કાઢ્યું, ફરી પહેર્યું.. આવું જ જો દેહભાવ માટે થઈ શકે તો દેહભાવ શિથિલ બન્યા વગર ન રહે.
દેહભાવને કઈ રીતે ઉતારવો ? “દેહ તે હું નહિ આવું ચિંતન ઉપરછલ્લું ન રહે અને અસ્તિત્વના છેલ્લા પડ સુધી જાય તેવું થવું જોઈએ. તો દેહભાવને શિથિલ થયે જ છૂટકો.
ગુર્જએફ વીસ વર્ષ સુધી એક સાધક પાસે રહેલા. “ટીચર્સ ઑવું ગુર્જિએફ’ પુસ્તક લખવા માટે એક વિદ્વાન પ્રોફેસર ગુર્જિએફના બધા જ પ્રશિક્ષકોને મળેલા, તેમાં આ પ્રશિક્ષકને પણ મળ્યા.
પ્રોફેસરે તેમને પૂછ્યું : વીસ વર્ષ સુધી ગુર્જિએફને આપે શું શીખવ્યું? પ્રશિક્ષકે કહ્યું : શ્વાસ કેમ લેવો તે મેં એને શીખવ્યું. એ તો બરોબર. બીજું આપે શું શીખવ્યું?
બીજું કંઈ જ નહિ, માત્ર શ્વાસ કેમ લેવો એ શીખવતાં આટલો સમય લાગ્યો હતો.”
લેખક નવાઈમાં પડી ગયા, ત્યારે પ્રશિક્ષકે કહ્યું કે તમને જો એ શીખવવાનું હોય તો તમે વીસ વર્ષે પણ એ શીખી શકો કે કેમ એ પ્રશ્ન રહે. પછી તેમણે ઉમેર્યું : શ્વાસ લેવો એનો અર્થ તમે લોકો એટલો જ કરો છો કે ફેફસાંને પ્રાણવાયુ પૂરો પાડવો. નહિ, શ્વાસ લેવાનો મતલબ છે અસ્તિત્વના છેલ્લામાં છેલ્લા પડને ઓજસું પૂરું પાડવું.
દેહાધ્યાસ મિટાવવા માટે પણ હું દેહ નથી” એ ચિંતનને ઉપરછલ્લું નહિ, પણ અસ્તિત્વના છેલ્લા પડ સુધી એ પહોંચે તેવું કરવાનું.
૫. સૈને છિત્તિ શાળ, નૈનં રતિ પાવલી: I
સાધનાપથ
૯૯
