________________
चिकित्सा उपयोगी मुद्राओं का चार्ट ...139 दाद (Ring Warms)- अगोचरी मुद्रा, जालंधरबंध मुद्रा, वज्रोली मुद्रा, काकी मुद्रा।
• दाँतों की समस्याएँ (दाँतों में दर्द, दाँतों में पीव आना आदि)चिन् मुद्रा, भूचरी मुद्रा, ब्रह्म मुद्रा, विपरीतकरणी मुद्रा, पाशिनी मुद्रा।
नकसीर- अगोचरी मुद्रा, योग मुद्रा। नाड़ी शद्धि- पाशिनी मुद्रा।
• नाभि की समस्याएँ (नाभि खिसकना, नाड़ी में दर्द)- उड्डीयानबंध मुद्रा, मूलबंध मुद्रा, महाबंध मुद्रा, विपरितकरणी मुद्रा, ताडागी मुद्रा, मांडुकी मुद्रा, शाम्भवी मुद्रा-2, काकी मुद्रा।
निम्न रक्तचाप- मूलबंध मुद्रा, विपरितकरणी मुद्रा, ताडागी मुद्रा।
नशीले पदार्थों का सेवन- अगोचरी मुद्रा, जालंधरबंध मुद्रा, वज्रोली मुद्रा, काकी मुद्रा।
नपुंसकता- वज्रोली मुद्रा, काकी मुद्रा, अगोचरी मुद्रा। पक्षाघात- नौमुखी मुद्रा, योग मुद्रा, पाशिनी मुद्रा।
पाचन समस्या- अगोचरी मुद्रा, महा मुद्रा, महाबंध मुद्रा, मांडुकी मुद्रा, भुजंगिनी मुद्रा।
• पित्ताशय सम्बन्धी समस्याएँ (पथरी, पित्ताशय क्षेत्र में दर्द, पित्ताशय की नली में गांठ (Billary Tumour), पीलिया आदि)- मूलबंध मुद्रा, मांडुकी मुद्रा, काकी मुद्रा, भुजंगिनी मुद्रा।
पेट में कृमि जन्तु होना- मूलबंध मुद्रा, महाबंध मुद्रा, ताडागी मुद्रा, काकी मुद्रा।
• प्लीहा सम्बन्धी समस्याएँ (Spleen) (प्लीहा का बढ़ना (Splenomegaly), दूषित एवं संक्रमित रक्त, ठंड के साथ बुखार, थकान, सुस्ती, कमजोरी, चिंता व शक की बीमारी- पाशिनी मुद्रा, भुजंगिनी मुद्रा। __पाईल्स (मस्सा)- भैरव मुद्रा, नौमुखी मुद्रा, महा मुद्रा, उड्डीयानबंध मुद्रा, जालंधरबंध मुद्रा, मूलबंध मुद्रा, महाबंध मुद्रा, योनि मुद्रा, शक्तिचालिनी मुद्रा, ताडागी मुद्रा, मांडुकी मुद्रा, अश्विनी मुद्रा, काकी मुद्रा।
पार्किनसन्स रोग- उन्मनी मुद्रा, योग मुद्रा, योनि मुद्रा, शाम्भवी मुद्रा-21