________________
आगम
"भगवती'- अंगसूत्र-५ (मूलं+वृत्तिः ) भाग-२ शतक [२५], वर्ग -1, अंतर्-शतक H, उद्देशक [१-१२], मूलं [७१६-८०९] + गाथा
(०५)
HOL
२५०
प्रत सूत्रांक [७१६८०९]
गाथा
श्रीभगoll'आगासे भइयब्वाई'ति सप्तम्याश्च षष्ठ्यर्थत्वात् आकाशस्य भक्तव्यानि, धारणीयानीत्यर्थः, पृच्छतोऽयमभिप्रायः कथमसङ्लघुवृत्ती ख्यातप्रदेशात्मके लोकाकाशे अनन्तानां द्रव्याणामवस्थानं ?, हता! इत्यादिना तत्र तेपामनन्तानामपि अवस्थानं आवेदितं, यथाऽ- २ उद्देशः
पवरकाकाशे प्रदीपप्रभापुद्गलभृतेऽन्यान्यदीपप्रभा अवतिष्ठन्ते, तथाविधपुद्गलपरिणामाद् , एवमेवासङ्ख्यातेऽपि लोके तेष्वेव २ | प्रदेशेषु द्रव्याणां तथाविधपरिणामवशेनावस्थानादनन्तानामपि तेषामवस्थानमविरुद्धमिति । अथ तेषां चयापचयाद्याह-'कइदिसं| पोग्गला चिजंति'त्ति कतिभ्यो दिग्भ्य आगत्य एकत्राकाशप्रदेशे चीयन्ते, छिजंति-व्यतिरिक्ताः स्युः,'उवचिजंति' पुद्गलाः | स्कन्धरूपा पुद्गलान्तरसम्पर्कादुपचिताः स्युः, 'अवचिजंति' स्कन्धरूपा एव पुद्गलाः प्रदेशविघटनेनापचीयन्ते । 'ठियाईति (सू. ७२३) स्थितानि जीवप्रदेशावगाढक्षेत्रस्य मध्यवर्तीनि, अस्थितानि च तदनन्तरवत्तीनि, तानि पुनरौदारिकवपुःपरिणामादाकृष्य गृह्णाति, 'किं दब्बओ गिण्हइ' किं द्रव्यमाश्रित्य गृह्णाति !, द्रव्यतः किंवरूपाणि गृह्णातीत्यर्थः, एवं क्षेत्रत:-क्षेत्रमा|श्रित्य, कतिप्रदेशावगाढानीत्यर्थः, वैक्रियवपुरधिकारे 'नियम छदिसं'ति, तत्रायमभिप्रायः-वैक्रियशरीरी पञ्चेन्द्रिय एव स्यात् ।। स नाड्या मध्य एव, ततो पण्णामपि दिशामनावृतत्वमलोकेन विवक्षितलोकदेशस्येत्यत उच्यते 'नियमं छहिसं ति यच्च, वायु-1 कायिकानां त्रसनाड्या बहिरपि वैक्रियकरणं स्यात् तदिह न विवक्षितं, अप्रधानत्वात् तस्य, तथा लोकान्तनिष्कुटे वा वैक्रियशरी-18 |री वायुर्न सम्भवति, तैजससूत्रे 'ठियाई गिण्हइत्ति जीवोऽवगाढक्षेत्रमध्यवर्तीन्येव गृह्णाति,'नो अठियाईति तदनन्तरवतींनि । गृह्णाति, तस्याकर्षपरिणामाभावात् , 'जहा भासापदे ति यथा प्रज्ञापनायां ११ पदे तथा वाच्यं, तत्र 'एगप्पएसियाई ति द्रव्यविषय षड्दिक्त्वं च, एवमिदमपि । श्रोत्रेन्द्रियद्रव्यग्रहणं हि नाडीमध्य एव च 'सिय तिदिसंति नास्ति, व्याघाताभावात् ,
दीप अनुक्रम [८६१९७४]
मुनि दीपरत्नसागरेण संकलित..आगमसूत्र-०५], अंगसूत्र-[०५] “भगवती" मूलं एवं दानशेखरसूरि-रचिता वृत्तिः
~246