________________
आगम
(४२)
“दशवैकालिक”- मूलसूत्र-३ (नियुक्ति:+|भाष्य+चूर्णि:) अध्ययनं [१], उद्देशक [-], मूलं [-] / [गाथा:], नियुक्ति: [११-३३/११-३४], भाष्यं [-] मुनि दीपरत्नसागरेण संकलिता: आगमसूत्र - [४२], मूलसूत्र - [०३] “दशवैकालिक नियुक्ति: एवं जिनदासगणि-रचिता चूर्णि:
दमपुष्पिका
सुत्राक
श्रीदश
Ikपालीज्जतीति पादपाः, पादा मूल भणति, रुनि पुहवी खत्ति आगासं तेसु दोसुवि जहा ठिया तेण रुक्खा. अहवा रुः पुढवी तं कालिकाखायतीति रुक्खो, विडिमाणि जेण अस्थि तेण विडिमा, ण गच्छंतीति अगमा, णदीतलागादीणि तेहिं तरिति तेण तरखो, कुत्ति पूर्णी
पिथिनी तीए पारिज्जति तेणं कुहा, महीए जेण रहति तेण महीरुहा, पुतणेहेण वा परिगिझंति तेण बच्छा, रुषंति जम्दा तेण १ अध्ययने रोषगा, रुत्ति पृथिवी तीय जी(जा)यंतित्ति रुजगा, दुमेत्ति दारं संमत्तं । इदाणिं पुप्फत्ति दारं, तंपि चउव्विहं, जहा दुमो वक्खा
|णिओ तहा धक्खाणेऊण चउन्विहंपि दव्यपुष्फाग अहिगारो, तस्स एगाडयाणि गामाणि 'पुष्पं फलं कुसुम' एवमादीणि, पुफिय6 मिति किं तारकादी पाते ?, पुष्पशब्द एतत्प्रातिपदिक तस्य नपुंसकविवक्षायां प्रातिपदिकार्थलिंगपरिणामवचनमात्रे प्रथमा
तस्य एकवचनस्य अतो नित्यमम्भावः अतो गुणः पररूपत्वं पुष्पं, अवयवलक्षणषष्ठीसमासः, सुपो धातुप्रातिपदिकयोरिति सुप्लुक् । इदाणि वाक्यं दुमपुष्पं दुमपुष्पिका, का रूपसिद्धिः, दुमपुष्पशब्दस्य 'प्रागिवात्क' (पा. ५-३-७) इति वर्तमाने 'अज्ञाते' (३) 'कुत्सिते' (७४) संज्ञायां' (७५) कन्प्रत्ययः, नकारलोपः, द्रुमपुष्पप्रातिपदिक, श्रीविषक्षायां 'अजायतष्टा' (पा ४। १-४) पिति टाप्रत्ययो भवति, पकारटकारलोपे कृते 'प्रत्ययस्थात्कारपूर्वस्थात इदाप्यसुपे (पा. ७-३-४४) ति इच्वं, अकः
सवर्णदीर्घत्वं परगमने कृते दुमपुष्पिकारूपं सिद्धं । इदाणिं दुमपुष्पिकाध्ययनं, का रूपसिद्धिः १, दुमपुष्पिका चासो M अध्ययनं च समानाधिकरणः, षष्ठीतत्पुरुषः, द्रुमपुष्पिकाध्ययनरूपं सिद्ध. अथवा दुमपुष्फेन यत्र उपमानं क्रियते तदिदं
वा दुमपुष्पिकाध्ययनमिति । तस्स य अज्झयणस्स इमे अत्याधिगारा एगट्ठिया, एत्थ गाहा 'दुमपुफिया य आहारपसणा ।(३७-१८) दुमपुफियति वा आहारएसणत्ति बा गोयरेति वा ततेति वा उच्छेत्ति वा मेससरिसेत्ति वा जलोगसरिसेहवा सप्पस
ARENDER
दीप
अनुक्रम
KCAM
॥११॥
...अत्र प्रथम अध्ययनस्य परिचय-नियुक्ति: आरब्धा: ... अत्र 'द्रुमपुष्पिका' शब्दस्य सिद्धिः निर्दिश्यते
[16]