________________
२०४
संस्कृतनिबन्धशतकम्
सहस्रं तु पितृन् माता गौरवेणातिरिच्यते । मनु० २-१४५ पितुर्दशगुणं माता गौरवेणातिरिच्यते ॥
गृहाधिष्ठातृदेवतात्वात् सा गृहिणी, गृहस्वामिनी, गृहलक्ष्मीरित्यादि - शब्देः संस्तूयते। तत्सत्त्वादेव गृहं गृहमित्युच्यते । उच्यते च – 'न गृहं गृहमित्याहुर्गृहिणी गृहमुच्यते ।' ऋग्वेदेऽपि 'जायेदस्तम्' गृहिण्येव गृहमिति प्रतिपाद्यते । एवं मातरः स्त्रियश्च सर्वत्रैव समादरमर्हन्ति । देशस्य समाजस्य च समुन्नत्यै स्त्रीशिक्षा नितरामावश्यकीत्यवगन्तव्यम् ।