________________
ભાગ પ્રમાર્જવો. એ પ્રમાણે પીઠની વાંસાની ૪ પ્રમાર્જના થઈ. એ ૪ પડિલેહણાને ૨ ખભાની અને ૨ પીઠની પડિલેહણા ગણવાનો વ્યવહાર પ્રસિદ્ધ છે. , ત્યારબાદ ચરવલા અથવા ઓઘા વડે પ્રથમ ડાબા પગનો મધ્યભાગ-ડાબો ભાગજમણો ભાગ અનુક્રમે પ્રમાર્જવો. ત્યારબાદ એ જ રીતે જમણા પગની પણ ૩ પ્રમાર્જના કરવી. એ પ્રમાણે બે પગની ૬ પ્રમાર્જના થઈ, જેથી સર્વ મળી શરીરની ૨૫ પડિલેહણા કરવી.
II સ્ત્રીના શરીરની ૧૫ પડિલેહણા II સ્ત્રીઓનું હૃદય તથા શીર્ષ તથા ખભા વસ્ત્ર વડે સદા આવૃત (ઢાંકેલા) હોય છે માટે તે ત્રણ અંગની (અનુક્રમે ૩-૩-૪=૧૦) પડિલેહણા હોય નહિ, માટે શેષ (=બે હાથની ૩-૩, મુખની ૩, અને બે પગની ૩-૩ એ) ૧૫ પડિલેહણા સ્ત્રીઓના શરીરની હોય છે. તેમાં પણ પ્રતિક્રમણ વખતે સાધ્વીજીનું શીર્ષ ખુલ્લું રહેવાનો વ્યવહાર હોવાથી ૩ શીર્ષ પડિલેહણા સહ ૧૮ *પડિલેહણા સાધ્વીજીને હોય છે.
દ્વાદશાવર્ત વંદનના ૨પ આવશ્યક તેમજ ઉપલક્ષણથી મુહપત્તિ અને શરીરની ર૫-૨૫ પડિલેહણા મન-વચન-કાયા રૂપ ત્રણ કરણ વડે ઉપયોગવાળો થઈને સંપૂર્ણ રીતે એટલે ઓછી પણ નહિ અને વધારે પણ નહિ તેમ પ્રયત્નપૂર્વક જે જીવ કરે તેમ તેમ અધિક અધિક નિર્જરા થાય છે અને ઉપયોગરહિત અવિવિએ ઓછીવત્તી કરે તો તે મુનિ પણ વિરાધક જાણવો. ૧૩ વંદનના ૩૨ દોષ :
દ્વાદશાવર્ત વંદનમાં ટાળવા યોગ્ય ૩ર દોષ નીચે પ્રમાણે છે. (૧) અનાદતઃ અનાદરપણે વંદન કરવું તે. (૨) સ્તબ્ધ દોષ : જાતિમદ વગેરેના અભિમાની બની વંદન કરવું તે.
મુહપત્તિના પડિલેહણની બાબતમાં અત્યારે જુદી જુદી ઘણી પ્રવૃત્તિ વ્યવહારમાં દેખાય છે. વામેઅર બાસીસમુહ હિયએ એ શબ્દથી પહેલા ડાબી પછી જમણી બાજુનું પડિલેહણ બતાવ્યું છે. કોઈક ઠેકાણે પહેલા જમણી પછી ડાબી બાજુનું પડિલેહણ થાય છે.
પ્રવૃત્તિમાં તેવો વ્યવહાર દેખાય છે. પ્રવ.સારો. અને ધર્મસં.ની વૃત્તિમાં તો સાધ્વીજીની ૧૮ પડિલેહણા કહી નથી, ફક્ત સ્ત્રીની ૧૫ પડિલેહણા કહી છે. પરંતુ ભાષ્યના જ્ઞા. વિ. સૂ. કૃત બાલાવબોધમાં કહી છે.
* વાયુ આદિકથી નહિ નમતું અંગ દ્રવ્ય તથ અને અભિમાનથી નહિ નમવું તે ખાવ સ્વ. તેના ૪ ભાંગા આ પ્રમાણે – (૧) દ્રવ્યથી સ્તબ્ધ - ભાવથી અસ્તબ્ધ (૨) ભાવથી સ્તબ્ધ-દ્રવ્યથી અસ્તબ્ધ. (૩) દ્રવ્યથી સ્તબ્ધ - ભાવથી પણ સ્તબ્ધ અને (૪) દ્રવ્યથી અસ્તબ્ધ અને ભાવથી પણ
ભાષ્યત્રિક-ભાવત્રિક ૮૫