________________
જ્ઞાન વડું સંસારમાં, જ્ઞાન પરમ સુખ હેત,
જ્ઞાન વિના જગ જીવડો, ન લહે તત્ત્વસંકેત (૪) ત્રીજી પ્રદક્ષિણા વખતે
ચય તે સંચય કર્મનો, રિક્ત કરે વળી જેહ, ચારિત્ર ભાડું નિર્યુક્તિએ, તે વંદો ગુણગેહ (૫) દરિસણ જ્ઞાન ચરિત્ર એ, રત્નત્રય નિરધાર,
ત્રણ પ્રદક્ષિણા તે કારણે, ભવદુઃખભંજન હાર (૬) ભાવ :
અનાદિ કાળથી મારા ભવભ્રમણનો પાર ન આવ્યો તેથી ભ્રમણ નિવારવા આપની પ્રદક્ષિણા આપું છું જે ભવભ્રમણને દૂર કરનાર છે. ૧,૨
કેવલી ભગવંતે પ્રરૂપેલ વચનમાં શ્રદ્ધા રાખવી તે સુખ આપનાર છે. જો તે આવી જાય તો તે સુખ કરનાર છે અને જ્ઞાન જગતમાં પણ મહાન છે તે વિના જીવ તત્ત્વને પામી શકતો નથી. ૩-૪.
ચારિત્ર - ચ=ચય, ચિત્ર-રિક્ત. ભેગાં કરેલાં કર્મો ખાલી કરે તે ચારિત્ર એવું નિર્યુક્તિમાં જણાવેલ છે. તે ચારિત્રને વંદન કરું છું, આ પ્રમાણે રત્નત્રય સ્વરૂપ દર્શન જ્ઞાન ચારિત્ર એ ભવદુ:ખ હરણ કરનાર છે. તે માટે પ્રદક્ષિણા આપું છું. ૫ ૬.
ત્રણ પ્રદક્ષિણા પૂર્ણ કરી પરમાત્માની જમણી તરફ આપણી ડાબી બાજુ ઉભા રહી અને બહેનો પરમાત્માની ડાબી તરફ આપણી જમણી બાજુ ઉભા રહી અર્ધાવનત પ્રણામ કરે. પરમાત્માના દર્શન કે ચૈત્યવંદન કરતી વખતે ત્રણે દિશામાં જોવાનો ત્યાગ કરવો ફક્ત પ્રભુ સન્મુખ દૃષ્ટિ રાખવી. પરમાત્માના દર્શન કે ચૈત્યવંદન કરતી વખતે પરમાત્માથી જઘન્યથી ૯ હાથ અને ઉત્કૃષ્ટથી ૬૦ હાથ દૂર રહેવું મધ્યમથી ૧૦ હાથથી ૫૯ હાથ દૂર રહેવું જેથી આશાતના ન થાય. દેરાસર નાનું હોય તો જુદા જુદા ૧૨ પ્રકારના અવગ્રહ ૬૦ હાથથી ll હાથ સુધીના અવગ્રહ દ્વારમાં બતાવેલ છે.અને ત્યાર પછી એકથી માંડીને યાવતુ ૧૦૮ સ્તુતિઓ અનુકૂળતા પ્રમાણે બોલી અને અર્થનું ચિંતન કરે. સ્તુતિમાં ભગવાનના ગુણોનું તેમ જ પોતાના દોષોનું વર્ણન હોય છે તેને ચિંતવવું. અહીં પરમાત્માની જમણી તરફ તથા બહેનોએ ડાબી તરફ ઉભા રહેવાનું જણાવ્યું છે. પ્રભુની સન્મુખ ઉભો રહે તો પાછળના વ્યક્તિઓને દર્શનમાં અંતરાય ન થાય. અહીં આવી પણ વિચારણા કરી શકાય કે પરમાત્મા સ્ફટિક જેવા નિર્મલ છે અને મારા આત્મામાં ૧. જુઓ દ્વારા ત્રીજું ૨. જુઓ તાર-પ્રથમ ત્રીજી પ્રણામત્રિક ૩. જુઓ દ્વારા પ્રથમ
દિશાનિરિક્ષણવિરતિત્રિક ૪. જુઓ દ્વાર ચોથું ૫. જુઓ તાર સાતમું.
૪૯ ભાષ્યત્રિ-ભાવત્રિક