Page Text
________________
૨૩. સાત વાર ચૈત્યવંદન : ક્યારે કરવાના હોય છે તે બતાવે છે.
સાત વાર ચૈત્યવંદન મુનિઓને અને શ્રાવકને
મુનિઓને (૧) સવારના પ્રતિક્રમણમાં વિશાલ લોચનનું* (૨) દહેરાસરમાં પ્રભુના દર્શન કરતી વખતે (૩) ગોચરી પહેલાં પચ્ચક્ખાણ પારતી વખતે (૪) સાંજના પ્રતિક્રમણમાં ચાર થોય પૂર્વે જ ચૈત્યવંદન કરાય છે તે વખતે (૫) સાંજના પ્રતિક્રમણમાં નમોસ્તુ વર્ધમાનાયનું (૬) સંથારો કરતા પહેલા સૂતી વખતે ચઉક્કસાયનું (૭) સવારે જાગીને કુસુમિણ દુસુમિણનો કાયોત્સર્ગ કર્યા પછી જગચિંતામણિનું... આ પ્રમાણે દિવસરાતમાં થઈ ૭ ચૈત્યવંદન કરવા. આઠમ આદિ પર્વતિથિઓમાં સર્વ દેરાસરમાં દર્શન કરવા તે વખતે સાતથી અધિક પણ ચૈત્યવંદન કરવા કહ્યું છે. આ સાત ચૈત્યવંદનો જુદી જુદી વિધિથી થાય છે.
હવે પ્રતિક્રમણ કરતા શ્રાવકને સાધુની જેમ ૭ વાર ચૈત્યવંદન કરવું અથવા ૫ વા૨ ચૈત્યવંદન કરવું. તેમાં બે વાર પ્રતિક્રમણ કરનારને ૭ ચૈત્યવંદન - સવારના પ્રતિક્રમણમાં જગચિંતામણિ તથા વિશાલલોચન એમ બે + ત્રણ સંધ્યા ચૈત્યવંદન + સાંજના પ્રતિક્રમણનું ૧ + સૂતી વખતે મુનિ પાસે સંથારા પોરિસિ સાંભળ્યાનું ૧ એમ સાત વાર ચૈત્યવંદન થાય છે.
એક વાર પ્રતિક્રમણ કરનારને ત્રણ સંધ્યાના ચૈત્યવંદન ૩ + સંથારા પોરિસી સાંભળતાં ૧ + ૧ પ્રતિક્રમણનું એમ ૫ વાર ચૈત્યવંદન થાય છે.
=
જઘન્યથી ત્રણ સંધ્યાની પૂજાના સમયના ત્રણ ચૈત્યવંદન અવશ્ય થવા જોઈએ. પૌષધરહિત શ્રાવક પોરિસિ પોતે ભણાવે નહિ પરંતુ મુનિ ભગવંત પાસે સાંભળે. ૨૪. દશ આશાતના : અહીં આ આય એટલે લાભ (જ્ઞાનાદિકનો) તેની शातना = ખંડના.... એટલે કે જેમાં જ્ઞાનાદિકના લાભનું ખંડન થાય તે આશાતના તે અવિનયવાળા આચારણથી થાય તેવા અવિનયી આચરણનું નામ આશાતના છે. તે જઘન્યથી મોટી દશ આશાતનાઓ છે. મધ્યમથી ૪૨ આશાતના છે અને ઉત્કૃષ્ટથી ૮૪ આશાતના છે. અહીં દશ બતાવે છે.
શ્રી જિનેશ્વરના દહેરાસરની જગતીમાં-કોટમાં પ્રવેશતાં (૧) મુખવાસ ખાવો (૨) પાણી પીવું (૩) ભોજન કરવું (૪) પગરખાં પહેરવાં, બૂટ-ચંપલ સ્લીપર વગેરે * વર્તમાનમાં સવારના પ્રતિક્રમણમાં જે પહેલું જગચિંતામણીનું ચૈત્યવંદન થાય છે તે જાગીને ક૨વાનું સાતમું ચૈત્યવંદન છે તેને પ્રતિક્રમણ સાથે જોડેલું છે. સાંજના પ્રતિક્રમણમાં જે પહેલું ચૈત્યવંદન થાય છે તે દિવસચરિમ પચ્ચક્ખાણ સંબંધી ચોથું ચૈત્યવંદન છે તેને સાંજના પ્રતિક્રમણ સાથે જોડેલું છે.
૨૮ ભાષ્યત્રિક-ભાવત્રિક
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |