Page Text
________________
(૮) છ પ્રકારની શુદ્ધિ
કરેલું પચ્ચક્ખાણ છ પ્રકારે વિશેષ શુદ્ધ થાય છે.
(૧) સ્પર્શિત (૨) પાલિત (૩) શોધિત (૪) તીરિત (૫) કીર્તિત અને (૬) આરાધિત.
:
(૧) સ્પર્શિત :- પચ્ચક્ખાણના સ્વરૂપને સમજનાર સાધુ અથવા શ્રાવક સૂર્યોદય પહેલાં પોતે એકલો અથવા ચૈત્ય સમક્ષ અથવા સ્થાપનાચાર્ય કે ગુરુ સમક્ષ પચ્ચક્ખાણ ઉચ્ચરીને પચ્ચક્ખાણનો કાળ પૂર્ણ થાય એ પહેલાં ગુરુને વંદન કરી ગુરુ પાસે રાગ-દ્વેષ રહિત અને નિયાણા રહિત પચ્ચક્ખાણ કરે. તે વખતે ગુરુની સાથે પોતે પણ અતિ મંદ સ્વરે પચ્ચક્ખાણના આલાપકના અક્ષરો બોલે તે રીતે લીધેલું પચ્ચક્ખાણ સ્પર્શિત કહેવાય.
(૨) પાલિત :- કરેલા પચ્ચક્ખાણને વારંવાર સંભાર્યું હોય તો તે પાલિત કહેવાય.
(૩) શોધિત :- ગુરુને આપતાં જે શેષ વધ્યું હોય તે ભોજન કરવાથી પચ્ચક્ખાણ શોધિત કહેવાય અથવા શોભિત કહેવાય.
(૪) તીરિત ઃ- પચ્ચક્ખાણનો જે કાળ કહ્યો હોય તે કાળથી પણ અધિક કાળ કરવાથી - મોડું પચ્ચક્ખાણ પારવાથી તે પચ્ચક્ખાણ તરતું રાખ્યું, એટલે તીરિત કહેવાય.
(૫) કીર્તિત :- ભોજન કરવા બેસતી વખતે “મારે અમુક પચ્ચક્ખાણ હતું તે પૂર્ણ થયું, માટે હવે હું ભોજન કરીશ” એમ ઉચ્ચાર કરવાથી, એટલે ભોજન સમયે ફરીથી સંભારવાથી તે પચ્ચક્ખાણ કીર્તિત કર્યું કહેવાય.
(૬) આરાધિત :- ઉપરની પાંચ રીતિએ આચરેલું - આરાધેલું પચ્ચક્ખાણ તે આરાધિત કહેવાય છે.
અથવા છ પ્રકારની શુદ્ધિ બીજી રીતે.
(૧) શ્રદ્ધાશુદ્ધિ (૨) જ્ઞાનશુદ્ધિ (૩) વિનયશુદ્ધિ (૪) અનુભાષણશુદ્ધિ (૫) અનુપાલનશુદ્ધિ (૬) ભાવશુદ્ધિ.
(૧) શ્રદ્ધાશુદ્ધિ :- સિદ્ધાંતમાં સાધુ સંબંધી અથવા શ્રાવક સંબંધી પ્રત્યાખ્યાન જે રીતે જે અવસ્થામાં અને જે કાળમાં કરવાનું કહ્યું છે તે રીતે તે અવસ્થામાં ૧. અહીં “રીતિ” તે મુનિને પંચમહાવ્રતરૂપ મૂળગુણ પચ્ચક્ખાણ અને પિંડવિશુદ્ધિ આદિ ઉત્તરગુણ પચ્ચક્ખાણ અને શ્રાવકને પાંચ અણુવ્રતરૂપ મૂળગુણ પ્રત્યાખ્યાન અને દિશિપરિમાણ આદિ ઉત્તરગુણ પ્રત્યાખ્યાન અને તે સર્વનો ઉચ્ચારવિધિ જાણવો.
૧૫૦ ભાત્રિક ભાવત્રિક
| SR No. | 006186 |
| Book Title | Bhashyatrik Bhavtrik |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Punyakirtivijay |
| Publisher | Sanmarg Prakashan |
| Publication Year | 2013 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 15 MB |