________________
૧. પ્રભુની સન્મુખ દૃષ્ટિ રાખવી. ઉપર, નીચે અને આડી એ ત્રણ દિશામાં જોવાનો ત્યાગ કરવો.
૨. જમણી તથા ડાબી બાજુ અને પાછળ એમ ત્રણ દિશામાં જોવાનો ત્યાગ. [૭] પદભૂમિપ્રમાર્જનગિકઃ
જે ભૂમિ ઉપર બેસીને તેમ જ ઉભા રહીને ચૈત્યવંદન કરવાનું હોય ત્યાં કોઈપણ ત્રસ જીવની હિંસા ન થાય તે માટે વસ્ત્રાદિથી ત્રણવાર પ્રમાર્જન (સાફ કરી) કરી જીવરહિત કરવી. ગૃહસ્થ ખેસથી, પૌષધવાળા ચરવળાથી અને સાધુ ભગવંતો રજોહરણથી પ્રમાર્જન કરે. [૮] વર્ણત્રિક:
૧.વર્ણાલંબન ચૈત્યવંદન સૂત્રના અક્ષરો અતિસ્પષ્ટ, શુદ્ધ, સ્વર તથા વ્યંજનના ભેદ સહિત સમજાય તેમ, શબ્દો છૂટા છૂટા સમજાય તથા સંપદાઓ સમજી શકાય તેવી રીતે ઉચિત ધ્વનિપૂર્વક એટલે બહુ મોટા સ્વરે તેમ જ બહુ મંદ સ્વરે નહિ તે રીતે બોલવા. તે વર્ણ આલંબન અથવા સૂત્ર આલંબન.
૨. અર્થ આલંબન : સૂત્રો બોલતી વખતે તેના અર્થ પોતાના જ્ઞાનને અનુસાર વિચારવા તે અર્થ આલંબન.
૩. પ્રતિમાદિ આલંબન : સૂત્રોના અર્થમાં આવતા ભાવાદિ અરિહંતનું સ્મરણ કરવું તેમ જ જે પ્રતિમા આગળ ચૈત્યવંદન કરીએ તેમનું પણ આલંબન લેવું એટલે તે સ્મૃતિ બહાર ન થવા જોઈએ એ પ્રમાણે ભાવ અરિહંત અને સ્થાપના અરિહંતમાં ઉપયોગ રાખવો તે પ્રતિમાદિ આલંબન છે. [૯] મુદ્રાઝિકઃ
૧. યોગમુદ્રા : બે હથેળીઓને કમળના ડોળાના આકારે ભેગી મેળવી ડાબા હાથની આંગળીઓ જમણા હાથની આંગળીઓમાં એવી રીતે અંતરિત કરવી એટલે કે ભરાવવી કે જેથી ડાબો અને જમણો અંગુઠો સામસામે રહે અને ડાબા હાથની તર્જની આંગળી જમણા હાથની તર્જની અને મધ્યમા આંગળીની વચ્ચે રહે એટલે કે જમણા હાથની તર્જની આંગળી ઉપર રહે પછી ડાબા હાથની તર્જની, પછી જમણા હાથની મધ્યમા પછી ડાબા હાથની મધ્યમા આંગળી રહે તે રીતે ક્રમસર ગોઠવવી. તથા બંને હાથના કાંડાથી કોણી સુધીના ભેગા કરી કોણીને પેટ ઉપર સ્થાપન કરવી તે. હથેળીઓનો રચેલો કોશાકાર નમાવેલા મસ્તકથી કંઈક દૂર રાખવો. આ મુદ્રા
૪
ભાષ્યત્રિક-ભાવત્રિક