________________
વિચારણા કર્યા વિના હું આપને મંત્રી મુદ્રા સ્વીકારવા અંગે કંઈ જ ન કહી શકું. માટે થોડીવાર રાહ જોવા વિનંતિ !
સ્થૂલભદ્ર રાજસભામાંથી નીકળીને નજીકના એક બગીચામાં જવા માટે રવાના થયો. આજે એનું મન કોઈ નવી જ દુનિયામાં ફેંકાઈ ગયું હતું. એ વિચારમગ્ન થઈને જતો હતો. ત્યાં જ સામે શ્રી સંભૂતિવિજયજી આચાર્યના દર્શન થતા શ્રી સ્થૂલભદ્રનું મસ્તક નમી પડ્યું. અંતરમાં સૂતેલા જૂના સંસ્કારો જાગી ઉઠ્યા, એમના દર્શને સ્થૂલભદ્રને આખો. સંસાર અસાર જણાયો અને જ્યાં સગા પુત્રને સગા બાપ પર સમશે૨ ચલાવવાની કડવી ફરજ અદા કરવી પડતી હોય, એ રાજકારણ તો એમને ધીક્કારવા યોગ્ય લાગ્યું. એથી વિચારણા-આલોચના કરવા ગયેલા સ્થૂલભદ્ર મસ્તકનો લોચ કરીને પુનઃ રાજ્યસભામાં આવ્યા. એમના મોંઢામાંથી માત્ર એટલો જ ધ્વનિ નીકળ્યો : ધર્મલાભ !
શકટાલનો શિરચ્છેદ થતા વરરુચિને એવી આશા બંધાઈ હતી કે, મગધનું મંત્રીપદ હવે મને મળશે ? પણ સ્થૂલભદ્રે સંયમ સ્વીકારતા આ મંત્રીમુદ્રા એમના લઘુબંધુ વફાદાર શ્રીયકને મળી. આ પછી થોડા વર્ષો બાદ વચિ પોતાના જ પાપે કમોતે મૃત્યુ પામ્યો. નંદ વંશનું પતન થવાના ભણકારા શકટાલના શિરચ્છેદથી જ વાગવાના શરૂ થઈ ગયા હતા, એ સાચા પડવાના હતા, આની પ્રતીતિ રૂપે મૌર્યવંશીય ચંદ્રગુપ્ત અને બુદ્ધિનિધાન ચાણક્ય ધીમે-ધીમે આગળ આવવા માંડ્યા તેમજ નંદવંશના પતનને પાયો બનાવીને મૌર્યવંશ જાણે પોતાનું મંડાણ સાંધી રહ્યો !
મહારાજા ખારવેલ
~~~~~NA
NNN
૩૫
