________________
એકવાર કલ્કિ નગરભ્રમણ માટે નીકળશે. ભમતા-ભમતા એ નંદ રાજાઓ દ્વારા નિર્મિત પાંચ સ્તૂપોને જોઈને આનું સ્વરૂપ જાણવા માંગશે. ત્યારે જવાબમાં એને નંદરાજાઓની ઋદ્ધિ-સિદ્ધિ અને એ રાજાઓ દ્વારા આ સ્તૂપો નીચે દાટવામાં આવેલા અઢળક સુવર્ણની વિગત જાણવા મળશે. સાથે સાથે આ સ્તૂપોની સુરક્ષિતતા જાણીને ગર્વ સાથે એ સ્તૂપોને ખોદાવી કાઢીને સુવર્ણ ગ્રહણ કરવાનો મક્કમ નિર્ધાર વ્યક્ત કરશે અને એ આ કાર્ય કરી બતાવીને અઢળક સુવર્ણનો સ્વામી બનશે. આ પછી એની લક્ષ્મી-લાલસા એટલી બધી વધી જશે કે, આવાં અનેક સ્થાનોને ખોદી-ખોદીને પાટલિપુત્રને એ જાણે ખેતરની જેમ ખેડી-ખોદી નાંખશે અને ઘણું ઘણું ધન મેળવશે. આવા ખોદાણ દરમિયાન પથ્થરની એક ગાય નીકળશે. એને જાહેર માર્ગમાં સ્થાપવામાં આવશે, એ ગાય લોણદેવીના નામે પ્રખ્યાત થશે.
આ લોણદેવી કોઈથી અધિષ્ઠિત બનીને ભિક્ષા-ચર્યા માટે જતાઆવતા સાધુઓને પોતાના શિંગડા દ્વારા મારીને નીચે પટકશે. એથી મુનિઓના પાત્ર તૂટી જશે. આવું અનેકવાર બન્યા પછી મુખ્ય મુખ્ય સાધુઓ આ બનાવને ભાવિની અમંગળ એંધાણીની સૂચના જેવો સમજીને સાધુઓને સમજાવશે કે, આ લોણદેવી તો આપણી હિતચિંતક છે, એથી ભગવાને ભાખેલા ગંગા-પ્રલયના ભયંકર કાળની આપણને આ આગાહી કરી રહી છે. માટે આ દેશનો ત્યાગ કરીને આપણે સૌએ અન્યત્ર ચાલ્યા જવું જોઈએ.
આ સૂચના મુજબ ઘણાં-ઘણાં સાધુઓ મગધનો ત્યાગ કરીને બીજા દેશો તરફ ચાલ્યા જશે, જયારે પાટલિપુત્રમાં મળતા માન-પાન અને ભિક્ષા આદિથી સંતુષ્ટ થોડા મુનિઓ ભાવિથી બેફીકર બનીને મગધનો ત્યાગ નહિ કરે. રાજા કલ્કિની ધન-પિપાસા વધતી-વધતી એટલી હદ સુધી પહોંચશે કે, એ સાધુઓ પાસેથી પણ કર માંગશે. ધનના સંગ્રહી સાધુઓ કર ચૂકવીને રાજાના કોપમાંથી ઉગરી જશે. જ્યારે નિષ્પરિગ્રહી સાધુઓ રાજ-કોપનો ભોગ બનીને કેદી બનશે, આમાંથી કેટલાય
મહારાજા ખારવેલ -
