________________
૭૬ ]
[ આગમસાર તીર્થકર ભગવંત સર્વજ્ઞ બનીને વીતરાગ થયા હેવાથી કદાપિ અસત્ય વચન બોલતા નથી. વળી જે પ્રકારે અન્ય જીવોને પીડા પહોંચાડશે, તે જ પ્રકારે પીડા ભોગવવાનો વારો તમારા જ આમાને આવશે, તેમ નિશ્ચયથી માની સાધક જીિએ કોઈપણ જીવને દુ:ખ થાય તેવા કાર્યો તેમજ વિચાર સુદ્ધા કરવા નહિ; તે જ સાચે પ્રેમ છે,
અંતમાં “જે આયા સે વિન્નાયા જે વિન્નાયા સે આયા” અર્થાત્ જે આતમા છે, તે જ વિજ્ઞાતા અર્થાત્ જાણનાર છે, અને જે જાણનાર છે તે જ આત્મા છે, કહીને જ્ઞાન એ આત્માનો ગુણ છે, અને એ જ્ઞાન આશ્રયી જ આત્માની પ્રતીતિ થાય છે. જે કેઈ સાધક આત્મા અને જ્ઞાનના આ અભેદ સંબંધને જાણે છે એ જ આત્મવાદી છે, અને આવા જાણકાર સાધકના સંયમ અનુષ્ઠાને જ સમ્યક કહ્યા છે.
છઠ્ઠા અને છેલ્લા ઉદેશામાં “પ્રજ્ઞાવંત સાધક ગુરૂકુલવાસમાં રહી જિનમાર્ગને યથાર્થ જાણી, ગ્રહણ કરી, સર્વાની આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન ન કરે, જિન આજ્ઞા અને ગુરૂની આજ્ઞામાં રહી ઉત્કૃષ્ટ ભાવે જિનપ્રણીત અહિંસામય સંયમ ધર્મનું પાલન કરે, સર્વજ્ઞ પ્રણત શાસ્ત્રોનું જ અવલંબન લઈ સદા સંયમમાં પરાકમ ફેરવે અને સાધુ સમાચારી મુજબ ઉપગ રાખી સદા વિચરે. જે ઉત્કૃષ્ટભાવે સંયમ ધર્મ પાળે છે, તે કર્મને નાશ સર્વથા કરે છે, અને જે સર્વ કમ મુક્ત બને છે, તે પોતે જ સવજ્ઞ વીતરાગ પરમાત્મા બને અને શુદ્ધ, બુદ્ધ અને મુક્ત