________________
શ્રી તસ્વાર્થ સૂત્ર ]
[૪૧૩ મતાંતર અને તેમની દૃષ્ટિએ કાળનું સ્વરૂપ અને (૧૬) ગુણ અને પરિણામના લક્ષણ અને પરિણામના ભેદનું વિવરણ રેય મીમાસામાં આપ્યું છે. દથી ૧૦ અધ્યામાં ચારિત્ર મીમાંસામાં ૧૧ બેલ છે. (૬) છઠું અધ્યયન (૧) આસવનું સ્વરૂપ હેતુ શુભ યોગપુણ્યનું અને અશુભયોગ પાપનું કારણ છે, પ ઈદ્રિય, ૪ કષાય, ૫ અગ્રત અને ૨૫ કિયા તે સાંપરાયિક આશ્રયના ભેદ છે. જીવ અને અજીવ બંને તેના અધિકારણ છે, જીવ અધિકરણના ૧૦૮ ભેદ અને અજીવ અધિ.ના ૪ ભેદ કહ્યા છે. તથા કયા કયા પ્રકારના આશ્રવ સેવનથી, કયા ક્યા કર્મ બંધાય છે, તેનું વિસ્તૃત કથન છે. ૨૬ સૂત્ર છે.
(૭) સાતમું અધ્યયન (૨) પાંચ અણુવ્રત ને પાંચમહાવ્રતનું સ્વરૂપ, તે દરેક વ્રત દઢ કરવા, તેની પાંચ પાંચ ભાવનાઓનું સ્વરૂપ, તેના અધિકારી તે અણુવ્રતના ગૃહસ્થી, અને મહાવ્રતના મુનિ કહ્યા. શ્રાવકના ૩ ગુણવ્રત અને ૪ શિક્ષાત્રત, ગૃહસ્થને સંલ્લેખના સંથારો અને શ્રાવકના બારે વ્રતના પાંચ પાંચ અતિચારો (૩) હિંસા આદિ દેનું સ્વરૂપ (૪) વ્રતમાં સંભવિત દે, (૫) અને દાનનું સ્વરૂપ તે સ્વ-પ૨ કલ્યાણ અર્થે જે દ્રવ્ય દેવાય છે તેને દાન કહે છે, અને દાનની વિશેષતા, તેની દેવાની વિધિ–નમ્રતાથી, દાનની વસ્તુ નિર્દોષ, દાતા–ખૂબ ઉલ્લાસપૂર્વક અને વિલંબ વગર અને દાન લેવાવાળા નિરતિચાર સંયમ પાળવાવાળા કે તપસ્વી મુનિ, અગર તે સુપાત્ર ગૃહસ્થ–બતાવી છે, આમ ૩૪ સૂત્રોમાં વ્રતધર્મનું સ્વરૂપ કહ્યું છે. ધર્મ જ નિશ્ચયથી મેક્ષદાતા છે તેમ બતાવ્યું છે.
