________________
આવશ્યક સૂત્ર ]
[ ૩૯ કર્મ–નિર્જરા જે કઈપણ સાધના કરવાને મુખ્ય હેતુ છે, તે સધાતી નથી. તેથી જ આવશ્યક સૂત્રમાં સામાયિકને પ્રથમ સ્થાન હેતુપૂર્વક આપવામાં આવ્યું છે; અને જેટલા પણ તીર્થકર ભગવંત થઈ ગયા છે, વર્તમાનમાં વિહરે છે, અને હવે પછી થવાના છે, તે સર્વપ્રથમ આ મંગળ પાઠને ઉચ્ચરીને સિદ્ધ ભગવંતને વંદના-નમસ્કાર કરીને સર્વ પ્રથમ સામાચિકચારિત્રને ગ્રહણ કરીને સંયમની સાધનાની શરૂઆત કરીને પછી તપ–સંયમ વડે મેહની યાદિ ચારે ઘાતિકર્મ ખપાવીને યથાખ્યાતચારિત્ર પામી વીતરાગ કેવળી ભગવંત બને છે, અને પછી ચતુવિધા સંઘરૂપી તીર્થની સ્થાપના કરે છે. આ પ્રમાણે સર્વ ધમસાધનાનો આધાર સામાયિક છે, તેથી જિનભદ્રગણું ક્ષમાશ્રમણે સામાયિકને ૧૪ પૂવને સાર
સામાયિકની સાધના એ મહા આત્મસાધના છે. તેથી સામાયિકમાં સાવદ્યાગને (પાપમય વિચારોનો) ત્યાગ કરી સ્વરૂપમાં રમણતા કરવી જોઈએ, જ્ઞાન અને ધ્યાનમાં જ મગ્ન રહેવું જોઈએ, પણ નિંદા, કુથલી કે વિકથા ન કરવા જોઈએ. તેથી જ હિન્દુ ધર્મમાં પણ ગીતામાં શ્રીકૃષ્ણ “સમત્વ રોગમુચ્યતે” અર્થાત્ સમતાને વેગ (સાધના) કહ્યો છે.
(સામાયિકના વિસ્તૃત સ્વરૂપ માટે જુઓ લેખકનું સામાયિક ચિંતનિકા”.) - (૨)ચઉવિસંથોઃ-આ આવશ્યક વર્તમાન ચોવીસીના તીર્થકરોના નામકર્તન રૂપ છે, સ્તુતિ છે. તીર્થકરોની
