________________
વ્યવહાર સૂત્ર ]
[ ૩૬૯ કહ્યો છે. પણ તે આચારાંગાદિને જ્ઞાતા હોય, તે સ્થવિરાદિની આજ્ઞા લઈને વિચરી શકે છે. પણ આજ્ઞા વગર જેટલા દિવસે વિચર્યો હોય, તેટલા દિવસને છેદ કે પારહારિક પ્રાયશ્ચિતને તે ભાગી બને છે.
ઉપાધ્યાયની ગ્યતા - ઓછામાં ઓછી ૩ વર્ષની દીક્ષા પર્યાયવા, નિગ્રંથ પ્રવચનમાં કુશળ, નિરતિચાર સંયમ પાળનાર, આચારાંગાદિ શાસ્ત્રોને પારગામી, પ્રાયશ્ચિત આપવામાં સમર્થ તથા સંઘાડા માટે ક્ષેત્રાદિને નિર્ણય કરવામાં પટુ હોય તેને જ ઉપાધ્યાય બનાવી શકાય.
આચાર્યની યોગ્યતા – ઓછામાં ઓછો ૫ વર્ષને દીક્ષિત હોય, સાધુના આચાર પાળવા ને પળાવવામાં કુશળ ને સમર્થ હોય, નિગ્રંથ પ્રવચનમાં પટુ, દશાશ્રુતસ્કંધ, બૃહતક૯પ તથા વ્યવહાર સૂત્રને જે જ્ઞાતા હોય તેને આચાર્યની પદવી આપી શકાય.
અપવાદમાગમાં એક દિવસની દીક્ષાવાળાને પણ ઉપાધ્યાય, આચાર્યાદિ પદવી આપી શકાય છે. પણ તે માટે ઉપરોકત ગુણો આવશ્યક કહ્યા છે.
અબ્રહ્મનું સેવન કરનારને, માયા સહિત અસત્ય બોલનારને, ઉસૂત્ર ભાખનારને ઉપરોક્ત પદવીઓ માટે અગ્ય ગણેલ છે. પદવી આપ્યા પછી જે અબ્રહ્મનું સેવન કરે તે તેની પદવી પાછી લઈ શકાય છે.
પદવી છે કહી છે. તેમાંની કેઈપણ પદવી ઉપરોક્ત ગુણ વાળા ૮ વર્ષની દીક્ષા પર્યાયવાળાને આપવી કલપે. ( નવદિક્ષિત અને તરૂણ સાધુએ આચાર્ય ઉપાધ્યાય વિના રહેવું ક૯પે નહિ. २४
