________________
આઠમું ઉપાંગસૂત્ર-નિરયાવલિકા ] [ ૩૦૯ વર્ણન કરવામાં આવ્યું છે તે આગમ “નિરયાવલિકા” કહેવાય છે.
ઉપરોક્ત દસેકુમારે શ્રેણિકરાજાની કાલી, સુકાલી, આદી જુદી જુદી રાણીઓના લાડકવાયા પુત્રો હતા. શ્રેણિકની ચિલ્લણ રાણીનો પુત્ર કેણિક આ ભાઈઓની મદદથી શ્રેણિકને જેલમાં પુરી ગાદીએ બેસે છે. પછી કેણિકને પિતૃહત્યાથી બચાવવા શ્રેણિક આત્મહત્યા કરી લે છે. કેણિક તેના સગા નાના ભાઈ વેહલ્લકુમાર પાસેથી તેનાપિતાએ આવેલા દિવ્ય હાર અને સેચનક હાથીની માગણી કરે છે. તેથી ભય પામી હલ અને વેહલ્લ પિતાના નાના ચેડારાજાના શરણે જઈ વૈશાલી નગરમાં રહે છે. કેણિક તેમને સોંપી દેવા દુત મારફત કહેવરાવે છે. પણ હારહાથીના બદલે નાના ભાઈઓને તેના ભાગને રાજયને હિસ્સો આપે તો જ હાર–હાથી આપી શકાય તેમ જવાબ વાળે છે. આથી કોધે ભરાઈ કેણિક પિતાના ઉપરોક્ત દસે ભાઇઓ અને સેના સાથે ચડાઈ કરે છે ઘેર યુદ્ધ થાય છે. ચેડારાજા પ્રભુ મહાવીરના પરમ ઉપાસક હતા. તેમણે શ્રાવકના ૧૨ વ્રત લીધા હતા. ઉપરાંત એક નિયમ કરેલો કે એક દિવસમાં એકથી વધુ બાણ ન મારવું. તે પોતે અમોધ બાણાવળી હતા તેથી તેમનું બાણ કદાપિ નિષ્ફળ ન જતું. કેણિકે ઉપરોક્ત દશે ભાઈઓને અનુક્રમે રોજ સેનાપતિ બનાવ્યા. પણ ચેડા રાજાના અમોઘ બાણથી દશે કુમાર માર્યા ગયા અને નર્કમાં ઉત્પન્ન થયા. આમ કમવાર ૧૦ અધ્યયનમાં ૧૦ કુમારનું વર્ણન છે.
પ્રભુ મહાવીર ત્યારે કેણિકની રાજધાની ચંપાનગરીમાં બીરાજે છે. દશેની માતાએ ચિંતાતુર બની પ્રભુ મહાવીરના
