________________
ર૪૬ ]
[ આગમસારુ કર્મભૂમિના મનુષ્ય ગર્ભાવાસના ૯ માસ પૂર્ણ કરીને જ ૯માથી ૧૨મા દેવલોક સુધી ફરી ઉપજવાના અધ્યવસાય કરી શકે તે આશ્રી અને જઘન્ય ૯ વર્ષની ઉંમરે દીક્ષા લઈને અનુત્તર વિમાનમાં ઉપજવા જેવી કરણ કરી શકે તે આશ્રી ૯ વર્ષ કહ્યા છે. પુરૂષ વેદ કર્મબંધની સ્થિતિ જઘન્ય ૮ વર્ષ અને ઉત્કૃષ્ટ ૧૦ ક્રોડાકોડી સાગરોપમ એાછા. ૧ હજાર વર્ષ અબાધાકાળના–છે.
નપુંસકવેદન જઘન્ય અંતરકાળ ૧ સમય, અને ઉત્કૃષ્ટ અનંતકાલ વનસ્પતિ આશ્રી. વનસ્પતિ આશ્રી. નપુંસકવેદનેમહાનગરીબળતી હોય તેના જે ઉગ્ર દાહકારી કહ્યો છે.
સ્ત્રી ૩ ભેદે છે, તિર્યચીણી, મનષ્યણ, અને દેવી. પુરૂષ ૩ ભેદે છેઃ તિર્યંચ, મનુષ્ય, અને દેવ. નપુંસક ૩ ભેદે છે – નારક, તિર્યચ, અને મનુષ્ય.
નારકી બધા નપુંસક હોય, દેવ નપુંસક ન હોય. ત્રીજી પ્રતિપત્તિ :- ચાર પ્રકારે જીવનું કથન છે, તે સંસારની ૪ ગતિ, નક, તિર્યચ, મનુષ્ય અને દેવગતિ આશ્રી કહ્યું છે.'
પહેલા ત્રણ ઉદ્દેશામાં સાતે નરકનું, નાટકીઓનું– જાડાઈ, નરકાવાસા, ક્ષેત્રવેદના વગેરેનું વર્ણન છે. કયા જીવ કઈ નરકમાં ઉપજી શકે તેનું અન્ય કેઈધર્મમાં ન બતાવેલું કથન છે, તે આ રીતે–અસંજ્ઞી પંચેંદ્રિય વધુમાં વધુ પહેલી, નરકમાં, સરિસર્ષથી ગોધા, નેળિયા આદિ બીજી નરક સુધી. પક્ષી ત્રીજી નરક સુધી, સિંહ-વાઘ આદિ હિંસક ચારપગ વાળા ચોથી નરક સુધી, ઉપરિસપ–પેટે ચાલનારા સ૫, અજગર વગેરે પાંચમી નરક સુધી, સ્ત્રી છઠ્ઠી નરક સુધી
