________________
પહેલું ઉપાંગસૂત્ર – ઉવવાઈ સૂત્ર ] [ ર૪૧ વડે પૂર્વભવ જાણી પશ્ચાતાપ કરનારા, આ બધા વાણવ્યંત- થી માંડી તિષી દેવ સુધી થાય. તાપસ, સંન્યાસી વગેરે, જૈન દીક્ષા લઈ બીજા સાધુની નિંદા કરનારા પ્રત્યેનીક સાધુ, તિર્યંચ શ્રાવક , ગોશાલકના મતવાળા, પાંચમાંથી બારમા દેવલોક સુધી જાય, જમાલિ જેવા નિતનવ, ઉત્કૃષ્ણા નવ વૈવેયક સુધી જાય, અને જિન આજ્ઞાન આરાધક શ્રાવક ઉત્કૃષ્ટા ૧૨મા દેવલોક અને સાધુ નિરતિચાર સંયમ પામી ઉત્કૃષ્ટા તે જ ભાવે અનુત્તર વિમાનમાં ઉપજે કે ભવને અંત કરી મોક્ષની પ્રાપ્તિ પણ કરે અને હિંસાદિ, પરિગ્રહાદિ અશુભ પરિણામે સેવી કે કાર્યો કરી જીવ નરકમાં ઉપજે તેને આ અધિકાર છે. ચારે ગતિમાં જવાના કારણે કહ્યા છે.
(૩) સિદ્ધ અધિકાર –આમાં “કેવળી સમુદ્રઘાતને અધિકાર છે.
કેવળી ભગવંતને પણ ૪ અઘાતી કર્મ, વેદનીય, આયુષ્ય, નામ અને ગેત્ર વેદવાના બાકી રહે છે. આ ચારે કર્મની સ્થિતિ જે એકસરખી હોય તો આયુષ્યકર્મની સાથે જ બીજા ત્રણે કર્મની સ્થિતિ પણ પૂરી થઈ જતાં કેવળી ભગવત એક જ સમયમાં સર્વથા કર્મ મુક્ત બની સિદ્ધ પરમાત્મા બની જાય છે, પણ જે કઈ એકબહુધા વેદનીયકર્મની સ્થિતિ આયુષ્યકર્મ કરતાં લાંબી હોય તે તેની સ્થિતિ આયુકમ જેટલી કરવા તે કેવળી ભગવંત આઠ સમયની કેવળી સમુદ્દઘાત કરે છે તેનું સ્વરૂપ આમાં બતાવ્યું છે. આ ઉદયમાં ન આવેલા કર્મોને ઉદયમાં લાવીને આત્માના પ્રદેશોથી ખંખેરી નાખી કર્મમુક્ત થવાની પ્રક્રિયા
૧૬
