________________
ર૩ર ]
[ આગમસાર અશુભ ભાવે વિગેરેથી પાપરૂપ અશુભ કર્મની ઉપાર્જના જીવને કેમ થાય છે તે કહી છે, પછી તેના ફળસ્વરૂપે નરકને તિર્યંચ ગતિના દુઃખનું વર્ણન છે. તેમાં ક્ષેત્રવેદના, પરમાધામી તરફથી અપાતા દુઃખ ને તિર્યંચગતિના પ્રત્યક્ષ દેખાતાં અને પરવશપણે ભેગવાતાં દુઃખોનું વર્ણન છે, એવા પ્રકારના દુખો ત્યાં નિરંતર ભેગવવા પડે છે. તેવા દુઃખદાયી ફળ જીવને ઘણું કાળ સુધી નિરંતર ભેગવવા પડે છે, તો શું તે દુઃખમાંથી કદાપિ મુક્ત ન થવાય?” સૂત્રકાર કહે છે કે થવાય; અને ઘણું જ તપ કરી સમભાવે, પૈર્યપૂર્વક દુઃખો ભેગવી ચિત્તની સમાધિ રાખી વિચારે છે કે આ તે પૂર્વે કરેલા મારા જ અશુભકર્મનું ફળ છે. તેથી દુ:ખ સમતાભાવે જોગવી લેવાથી મારું તે અશુભ કમ ખપી જશે અને સમભાવને લીધે નવા કમ નહિ બંધાય.” આ પ્રમાણે દુઃખ સમભાવે સહે તે કર્મથી મુક્ત થતે જીવ શુભગતિ પામે.
બીજા શ્રુતસ્કંધમાં સુખવિપાકનું ફળ બતાવ્યું છે. તેમાં પણ નગર, માતાપિતા યાવત્ અંતકાળે સંથારો કરી મેક્ષગતિ પામે તે અંતગડદશાંગ માફક વર્ણન છે. ઉપરાંત શીલ, સંયમ, નિયમ, તપ, શ્રુત–અધ્યયનના ધારણ કરવાવાળા દયાળુ મુનીવર અને નિર્દોષ આહારપાણી દેવાની બુદ્ધિવાળા, જેમના અધ્યવસાય (ભાવ) નિત્ય કલ્યાણમય ને શુદ્ધ રહેલા છે તેવા નિશ્ચયવાદીનું કથન છે. આહારપાણી કેવા દેવા તેનું કથન છે. શુદ્ધ, નિર્દોષ અને સંશયરહિત આહારપાણ દેવાનું વિધાન કર્યું છે. જેથી પરંપરાએ જીવને મોક્ષનું કારણ બને. અને સંસારસાગરથી - તરે. પછી સંસારની નરકાદિ ચારે ગતિનું વર્ણન છે. આમાં
