________________
પ્રશ્નવ્યાકરણ–પહાવાગરણ-૧૦ ] [ રર૯ છે, અને વધુ પડતાં ભેજનથી પ્રમાદ વધે છે–આ બંને સંસારવૃદ્ધિના હેતુરૂપ છે. માટે સાધક માટે વર્જવા રોગ્ય કા.
ગોચરી લેતાં કે વાપરવા વખતે સાધકે એમ ચિંતવવું કે “આહાર શરીરની પુષ્ટિ માટે નહિ પણ સંયમના યથાર્થ પાલન માટે જ લેવાને છે, તેથી સ્વાદની આસક્તિ તુટસે ને સંયમમાં દઢતા આવશે.”
ચોથા સંવરદ્વારને ઉપસંહાર કરતા સુધર્માસ્વામીએ કહ્યું –“હે જબ્બ ! જે ભાગ્યશાળી આ વ્રતને મન, વચન, કાયાથી નિરતિચાર પાળશે, તેનું જીવન સ્વસ્થ થશે, તેના પાપોના દ્વાર બંધ થશે, અસમાધિ દૂર થશે. કારણકે તીર્થકર ભગવતેએ પોતે પોતાના જીવનમાં આ વ્રતનું નિષ્ઠાપૂર્વક પાલન કર્યા પછી જ, જગતના જીના કલ્યાણ અથે આની પ્રરૂપણા કરી છે, તેથી જે કઈ આ વ્રતને સમ્યફ પ્રકારે આરાધશે, તે તીર્થકર ભગવંતની આજ્ઞાના પાળવાવાળા બનશે, આરાધક ગણશે, એમ પ્રભુ મહાવીરે કહ્યું છે તે હું તને કહું છું. (૫) પાંચમું સંવરદ્વાર “અપરિગ્રહ:
“પરિગ્રહ’ શબ્દમાં પરિ=સમગ્રપણે અને ગ્રહ= ગ્રહણ કરવું, અર્થાત્ કઈ પણ વસ્તુને સમગ્રતયા મમત્વભાવથી ગ્રહણ કરવી તે “પરિગ્રહ છે; પરંતુ તેમાં મમત્વ -ભાવ ન રાખે તેને જૈનદર્શને “અપરિગ્રહ” કહેલ છે. તેના સંરક્ષણ માટે પાંચે ઈદ્રિયોના સંવરરૂપ પાંચ ભાવના નીચે પ્રમાણે કહી છે –