________________
૨૧૮ ]
[ આગમસાર ઉપજાવીએ તે તે હિંસા છે જ. પણ મન અને વચનથી કેઈને દુભવીએ તે પણ હિંસા છે. તેથીજ અનંતા તીર્થકરેએ મન, વચન, કાયાથી કઈપણ જીવની હિંસા ન કરવાનું પ્રથમ અંગસૂત્ર શ્રી આચારાંગ સૂત્રના પ્રથમ અધ્યયનમાં જ ફરમાવ્યું છે. આમાં પ્રાણીવધ આદિ હિંસાના. ૩૦ પર્યાયવાચી નામે બતાવ્યા છે. - જીવહિંસા કરનારને તે પાપ લાગે જ છે. પણ તેની. અનુમોદના કરનારને પણ પાપકર્મ બંધાય છે. તે પ્રમાણે બાકીના ચારે આસ્રવદ્વારમાં પણ સમજવું. (ર) બીજા અધ્યયનમાં મૃષાવાદ અર્થાત્ અસત્યનું નિરૂપણ છે. તેના પણ ૩૦ નામ કહ્યા છે. અસત્યવાદીને આ લેકમાં પણ કઈ વિશ્વાસ કરતું નથી, અને પરલોકમાં તેને તિર્યંચ-નરકાદિ દુર્ગતિના દુખો ભેગવવા પડે છે. જે વચન બોલવાથી અને પીડા પહોંચે તે વચન હકીકતે સત્ય હોવા છતાં પરમાર્થથી “અસત્ય કહ્યું છે અને મેક્ષમાર્ગમાં બાધક કહ્યું છે. | મૃષાવાદિઓની ગણતરીમાં જુગારી, ગીરો રાખનાર વેપારી, ઓછું જોખનાર; નકલી સિક્કા પાડનાર, ચાડી ખાનાર, લોભી, સ્વાથી વગેરેના નામો બતાવ્યા છે. ઉપરાંત, નાસ્તિક મતવાળા, એકાંતવાદી અને કુદર્શનીઓને પણ, મૃષાભાષી કહ્યા છે. (૩) ત્રીજા અધ્યયનમાં અદત્તાદાનનું સ્વરૂપ કહ્યું છે કેઈના દીધા વગર વસ્તુ લેવી તેને તીર્થકરેએ “અદત્તાદાન” કહ્યું છે. પંચમહાવ્રતધારી સાધુ તે દાંત ખોતરવાની સળી. પણ દીધા વગર લઈ શકે નહિ. એટલે “અદત્ત” એ ચોરી કરતાં પણ વિશેષ કડક ભાવવાળું છે. ચોરીને ચિંતા અને
