________________
૧૫૬ ]
[ આગમસાર
અસુરકુમારોથી લઈને બીજા દેવલેક સુધીના દેવે જે મોટાભાગે ભોગોમાં આસકત બની પુણ્યથી પરવારી જાય છે, તે ત્યાંથી ચ્યવીને પૃથ્વીકાયાદિમાં ઉત્પન્ન થાય છે,
જ્યાંથી તીર્થકર ભગવંતની કેટલીયે વીસીઓ પૂર્ણ થવા છતાં પણ બહાર નીકળી શકતા નથી. ત્રીજામાં દેવની પચિારણાનું, ચેાથામાં સાતમી નરકમાં પુરૂષદવાળા મનુષ્ય ને માછલા જ જે મહાભારેકમી છે તે તાંદુલીયામચ્છ જેવા શરીર ચેખાના દાણા જેવડું પણ ઘણું કુર અવ્યવસાયવાળા હોવાથી સાતમીમાં ઉપજે, નીચે નીચેની નરકમાં વધુ દુઃખ ને વધારે વેદના છે ને આયુષ્ય પણ વધુ છે. જે નસ્કાવાસે છે તેની આસપાસ જે અપકાયિક તેજસકાયિક વાયુકાયિક ને વનસ્પતિકાયિક જીવો છે તે પણ મહાકર્મ, મહાકિયા, મહાઆશ્રવ અને મહાવેદનાવાળા હોય છે, તેથી ત્યાં ઉપજીને પણ પાછા પાપકર્મોના બાંધનાર હોય છે. પછી ત્રણે લોકના મધ્યભાગો કયાં આવ્યા છે તેનું પાંચે અસ્તિકાયનું અને ત્રણે લોકના સંસ્થાનનું નિરૂપણ છે. પાંચમામાં નારક તેમજ અસુરકુમાર કેવળ અચિત્તાહારી છે તેમ કહ્યું છે, છઠ્ઠામાં નિરંતર ને સાતર ઉત્પત્તિનું– એક સમયે એકજીવ જન્મે ને તે જ સમયે બીજો જીવ પણ જમે તે નિરંતર ઉત્પત્તિ અને એના જન્મ વચ્ચે અન્તર પડે તે સાન્તર કહેવાય, અથવા એક ભવમાંથી બીજા- ભવમાં જતાં જે અંતર પડે તે સાન્તર અને તેથી વિપરિત નિરતર. નારકને દેવે બંને પ્રકારે ઉપજે છે, અસુરેન્દ્ર ચમરની ચમચંચા રાજધાનીનું અને સિંધસૌવીર દેશની રાજધાની વિતભયનગરનાં ઉદાયન રાજર્ષિના અધિકાર છે. તે રાજાએ પિતાના પુત્ર અભિચીકુમારનું આત્મહિત લક્ષ્યમાં
