________________
વિવાહ પ્રજ્ઞપ્તિ ]
[ ૧૩૫
વાસુદેવાનુ સક્ષિપ્ત કથન છે. પ્રતિ વાસુદેવાના નામ આપ્યા છે. તે પ્રમાણે ઈરવત ક્ષેત્રના તીથ કરાદિનુ પછી કથન છે, ને સૂત્રના અંતમાં આ સૂત્રની સક્ષિપ્ત વિષયસુચિ આપવામાં આવી છે એમ આ સિદ્ધાંત ઇતિહાસની દૃષ્ટિએ મહત્વપૂર્ણ છે.
ઇતિ-સમવાયાંગ સૂત્ર સમાપ્તમ્ ॥
(૫) વિવાહ પ્રજ્ઞપ્તિ-શ્રી ભગવતી સૂત્ર
પાંચમુ` અંગસૂત્ર છે. આમાં ૧ શ્રુતસ્કંધ, ૪૧ શતક ૧૦૧ અધ્યયન, ૧૦ હજાર ઉદ્દેશા ૧૦ હજાર સમુદ્દેશા, ૩૬૦૦૦ પ્રશ્નોત્તર, ૨૮૮૦૦૦ પદ અને સખ્યાત અક્ષર હતા. આના વિવરણમાં અનંતગમા, અનંત પર્યાય, પરિમિત ત્રસ જીવેા અને અનંત સ્થાવર કાય આવે છે. વમાનમાં આના ૧ શ્રુતસ્કંધ, ૪૧ શતકને ૧૦૦૦ ઉદ્દેશક છે. ૪૧ શતકમાં પ્રથમ ૩૨ શતકપૂર્ણ સ્વતંત્ર છે. ૩૩થી ૩૯ સુધીના ૬ શતક ૧૨-૧૨ શતકાના સમૂહ છે,૪૦મું શતક ર૧ અવાંતર શતકાનો સમૂહ છે. ૪૧મું શતક સ્વતંત્ર છે. આમ કુલ ૧૩૮ શતક થાય છે, આમાં ૪૧ મુખ્ય ને ખાકીના અવાંતર શતક છે. અને માત્ર ૧૫૭૫ર શ્લાક પ્રમાણ મૂળ પાઠ રહ્યો છે. ૩૬૦૦૦ પ્રશ્નોત્તર છે.
ભગવતીના ભાવ બતાવતાં સમવાયાંગ સૂત્રમાં પ્રભુએ કહ્યું છેઃ “ભગવતીમાં સ્વસમય, પરસમય, સ્વસમય—પરસમય જીવ–અજીવ, જીવાજીવ, લેાક, અલેાક, લેાકાલાકનુ સ્વરૂપે કહ્યું છે. આમાં અનેક પ્રકારે દેવ, નરેડદ્ર, અને રાજર્ષિ નુ વર્ણન છે. જુદા જુદા પ્રકારના સંશયેાના તથા પૂછેલા પ્રશ્નોના વીર