________________
શ્રી ઠાણુગ સૂત્ર ]
[ ૧૨૩ બલવાથી અને (૪) બેટા તેલમાપ રાખી છેતરવાથી, ૪ કારણે મનુષ્યનું આયુષ્ય બંધાય (૧) સરળતાથી, (ભદ્રિતા) (૨) વિનયભાવથી, (૩) અનુકંપા કરવાથી અને (૪) ઈર્ષા ન કરવાથી અને ૪ કારણે “દેવનું આયુષ્ય બંધાય :- (૧) સાગ સંયમથી, (૨) સંયમસંયમ અર્થાત્ શ્રાવક ધર્મથી, (૩) બાળતાથી અને (૪) અકામ નિર્જરાથી અર્થાત પરાધીનપણે પણ દુઃખ વેઠી કર્મક્ષય, કરવાથી. આ ચોથાસ્થાનના ૪ ઉદ્દેશા છે. સૂત્ર ૨૯૪ થી. ૪૮૩ સુધી છે.
પાંચમુ સ્થાન-૩ ઉદ્દેશ છે:- સાધુના પાંચ મહાવ્રત, શ્રાવકના પાંચ અણુવ્રત, પાંચ ઇદ્રિના પાંચ કામગુણ. તે શબ્દ, રૂપ, ગંધ, રસ અને સ્પર્શ અનુક્રમે કાન, આંખ, નાઠ, જીભ અને ચામડીના છે, પાંચ પ્રકારે સાધુ મહાનિર્જરા કરે–આચાર્ય, ઉપાધ્યાય, સ્થવિર, તપસ્વી અને ગ્લાન (બીમાર) સાધુની સેવા ભાવપૂર્વક કરવાથી. પાંચ આશ્રદ્વાર તે મિથ્યાત્વ, અવ્રત, પ્રમાદ, કષાય અને અશુભ જેગ, પાંચ સંવર દ્વાર તે સમક્તિ, વિરતિ અર્થાત્ વ્રત લેવા, અપ્રમાદ, અકષાય અને શુભ જેગ. પાંચ પ્રકારે સમતિ ન પામેઅરિહંત, જિનધર્મ, આચાર્ય, ઉપાધ્યાય અને ચતુર્વિધ, સંઘની નિંદા કરવાથી, તેમના ગુણાનુવાદ કરવાથી સુલભ બોધિ બને, પાંચ સમિતિ, સ્વાધ્યાય પાંચ પ્રકારે, પાંચ પ્રતિકમણ, પાંચ ભેદે જીવ અને પાંચ ભેદે અજીવ, પાંચ અસ્તિકાય ઈત્યાદિનું, સૂત્ર ૪૮૪ થી ૫૪૩. સુધી કથન છે.
છઠ્ઠા સ્થાનમાં છ જીવનિકાય, છ આરા, છ સંઘયણ, છે સંઠાણ, છ લેશ્યા છે કારણે સાધુ આહારાદિ લે, છ પ્રકા--
