________________
૧૦૨ ]
[ આગમસાર તેથી હવે સમાધિનું સ્વરૂપ કહે છે, તેમાં “અંજ સમાહિ* કહીને “જ્યાં સરળતા છે, ત્યાં જ સમાધિ છે” એમ ભગવાને કહ્યું. જે સાધુ પાંચ ઇન્દ્રિયને કાબુમાં રાખીને છકાય જીવોની હિંસા કરતું નથી, આશ્રવરહિત સંયમ પાળે છે, તેને “સમાવિંત' કહ્યો છે. જે સાધુ નિયાણું રહિત છે. એટલે કે તપના ભૌતિક ફળની ઈચ્છા નથી કરતે, પરિગ્રહ રહિત છે, સાનુકુળ કે પ્રતિકુળ સંગોમાં રતિ–અરતિ કરતા નથી, પણ નિમમત્વી અને સમભાવી રહે છે, તે સમાધિવત છે. તેવો અનાસક્ત અને અપરિગ્રહી વેરના અનુબંધ અન્ય જી સાથે બાંધતો નથી, તેથી સમાધિવત રહે છે, પછી તે સમાધિવંત સાધુ પોતાની કાયાને પણ સીરાવીને જીવન કે મરણ પત્યે સમાનદષ્ટિ રાખી અપ્રતિબદ્ધપણે વિચરે છે; અને જ્ઞાન– દર્શન–ચારિત્રની આરાધનામાં લીન રહી આત્મસમાધિ પામે છે.
(૧૧) મેક્ષમાર્ગ (મ):
જ્ઞાન-દર્શન–ચારિત્રરૂપ આત્મસમાધિનું જે યથાર્થ પાલન કરે છે, તે ભાવસમાધિ પામીને મેક્ષ પામે છે, તે મેક્ષમાર્ગનું આમાં કથન છે. સર્વ દુઃખાને અંત કરાવનાર તે અનુત્તર માર્ગ અહિંસા ધર્મનું પાલન છે એમ નીચેની ગાથાથી કહે છે - એવ ખુ |ણિણે સાર, જન હિંસઈ કચણું અહિંસા સમયે ચેવ, એતાવંતં વિજાણિયા ૧૦.
શબ્દાર્થ :- “કેઈપણ જીવની હિંસા ન કરે એ જ ખરેખર સર્વ જ્ઞાનીઓના બેધને સાર છે, એવા