________________
पाइयपच्चूसो
बीओ सग्गो
कुव्वेई का का मणुओ ण कप्पणा, लोए सया भो !णिअगम्मि जीवणे । केसिंचि तासुंय णराण सत्थआ, केसिंचि ता होंति ण हंद सत्थआ ॥१॥ जेसिं य णो होंति सहला य कप्पणा, लोए वहुत्ते य कये वि उज्जमे । ते देंति दोसं भवियव्वयं सया, ताए य अग्गंण चलेइ तस्स किं ॥२॥ सत्ती विणट्ठा करिऊण सा समा, कुव्वेइ मच्चाण सया अचिंतियं । काउं समत्थो अण किं वि माणवो, वंदेति सव्वे भवियव्वयं अओ ॥३॥ पच्छा य पाणिग्गहणस्स माणसे, सा पुप्फचूला विविहा य कप्पणा ।। कुव्वेइ जीअस्स कये य पुक्कला, अण्णं य दंसेइ परं य तं विही ॥४॥ आगम्म कालो सहसा य जोव्वणे, पाणा य ताए य हरेइ भत्तुणो । रुति सव्वे सयणा तया वि सो, मुंचेइ कालो अण तं य णिद्दयो ॥५॥ दट्ठण कालं णिअगं पड़ गयं, सा पुष्फचूला पउरं य माणसे । झंखेइ धिज्जं चइऊण अप्पयं, भत्ता सहाओ पमयाण सासयं ॥६॥ रुच्चस्स" मच्चु सुणिऊण संपयं, आगम्म ताए णिलयम्मि तक्खणं । दंसेंति दुक्खं हिअयस्स बंधवा, तं देंति ते भो ! पउरं य संतणं ॥७॥ भोत्तुं य दुक्खं भुवणम्मि कस्स को, सक्को इयाणि मणुयो हु विज्जए । दाउं परं सो णिअगं य संतणं, अण्णस्स दुक्खं हलुअं करेइ भो ! ॥८॥ जामायरो मज्झ गओ य संपयं, मच्चु ति सोच्चा पिअराण माणसे । दुक्खस्स तिव्वो पहरो य जायए, णो को वि मच्चो भणिउं य पच्चलो ॥९॥ हे मच्चु ! किं णं अहणा तए कडं, किं किंचि दाणिं ण दया समागया । पुत्तिं य अम्हं विहवं य जोव्वणे, काऊण तं किं य हसेसि णिद्दयो ! ॥१०॥ कालो य कूरो य तुमं य णिच्छियं, वम्फेति णाई य अओ य माणवा । कत्तणेणं हविउंण पक्कलो, णो को वि कस्सावि पियो य माणवो ॥११॥
(१) छंद-इंद्रवंशा (लक्षण-स्यादिन्द्रवंशा ततजैरसंयुतैः) । (२) रुदन्ति (रुदनमोर्व:-प्रा.व्या. ८/४/२२६) । (३) विलपति (विलपेझख वडवडौ-प्रा.व्या. ८/४/१४८) । (४) धैर्यम् (ईद् धैर्य-प्रा.व्या. ८/१/१५५) । (५) पत्युः । (६) लघुकम् (प्रा.व्या.८/२/१२२)। (७) मम (८) कांक्षन्ति (प्रा.व्या.८/४/१९२) । (९) समर्थः (पक्का सहा समत्था य पक्कला पच्चला पोढा-पाइयलच्छीनाममाला ५२) ।