________________ વીરશિરોમણી વસ્તુપાળ. પડી અને તરત જ તે સ્તબ્ધ થઈ ગયું. તેણે ઘડાને ઉભો રાખે અને એ વ્યક્તિ તરફ એકાગ્ર ચિત્તથી જોઈ રહ્યો. એ વ્યકિતનું ધ્યાન પણ જયદેવ તરફ દેરાયું અને તે પણ જયદેવને આતુર નયને જોઈ રહી. આ વ્યકિત એ બીજી કઈ નહિ, પણ ધોળકાની પ્રસિદ્ધ ગુણિકા મેનકાજ હતી. જયદેવે તેને ઓળખી હતી અને મેનકાએ તેને ઓળખ્યો હતો. જેનું ઘણા દિવસે થયા ચિંતન કરતા હતા. તેને આમ અચાનક પ્રાપ્ત , થયેલી જોઈને જયદેવને હર્ષાતિરેક થઈ ગયો અને તે પિતાના અધિકારને ભૂલી ગયે. તેણે સામે ઉભેલા રક્ષકને પૂછ્યું. “આજે ધોળકાથી ચાર મુસાફરે આવ્યા છે, તે કયાં ઉતર્યા છે ?" જી, આપના સામે જરા દૂર પેલી સ્ત્રી ઉભી છે ત્યાંજ તેઓ ઉતર્યા છે.” રક્ષકે જવાબ આપતાં કહ્યું અને જયદેવને ભાવ કળી જઈને ઉમેર્યું. " અને તેમાં એક સ્ત્રી તે ઘણીજ સુંદર છે; પેલી સામે ઉભી તેજ. જાણે સ્વર્ગલોકની અપ્સરા !" હા, એ છે તે તેવી જ.” જયદેવે કહ્યું. “પણ તેઓ ધોળકાનાજ હોય તો તેઓ કોણ છે, એ જાણવાની મને અગત્ય છે.” - " આજ્ઞા હોય તો હું બધી હકીકત પૂછી લાવું ?" રક્ષકે આજ્ઞા માગી. - “હું જાતે જ તેમને પૂછવા માગું છું.” જયદેવે કહ્યું. - “તે હું તેને અહીં બોલાવી લાવું ?" રક્ષકે પૂછયું. ના, અત્યારે તે માટે જવાની ઉતાવળ છે એટલે અહીં પૂછવાનું ફાવશે નહિ.” જયદેવે કહ્યું. " ત્યારે આપના આવાસે તેને તેડી લાવું?” રક્ષક પાકે હતે. તે જયદેવનો ભાવ કળી ગયા હતા અને તેથી જ તેણે આ સ્વાલ પૂછવાની હિંમત કરી. જયદેવ વિચારમાં પડયો. રક્ષકે તરત જ કહ્યું. “એમાં વિચાર કરવાની શી જરૂર છે? આપ આ નગરના અધિકારી છે. મુસાફરોની તપાસ કરવી, એ આપનું કામ છે. " ભલે ત્યારે.” એમ કહીને જયદેવ મેનકાને ગુપ્ત સંકેત કરીને ત્યાંથી ચાલ્યો ગયો.