________________ ૧૩ર વીરશિરોમણી વસ્તુપાળ. જોઈતું હતું. યુદ્ધ બંધ પડવાથી તેઓ તે ખુશી થઈ ગયા; પરંતુ દક્ષિણ સૈનિકે જીતવાની અણુ ઉપર આવેલા હોઈ એથી નિરાશ થયા. યુદ્ધ બંધ પડતાં સૈનિકે પિતાપિતાની છાવણીમાં ચાલ્યા ગયા. નાગડ અને ચાહડ છાવણુથી જરા દૂર હવે શું કરવું, એ વિચારમાં એક વૃક્ષ નીચે વાત કરતા ઉભા હતા. આ વખતે સવિતાનારાયણ પશ્ચિમાકાશમાં વિરાજતા હતા અને સંધ્યાકાળ થવાને બહુ વાર નહતી. નાગડ અને ચાહડ કેટલાક સમય પર્યત વિચાર કરતાં ત્યાં ઉભા રહ્યા અને ત્યારબાદ છાવણું તરફ જવાની શરૂઆત કરતા હતા એટલામાં તેમની સન્મુખ પ્રૌઢવયને એક પુરૂષ આવીને ઉભો રહ્યો. આવનાર પુરૂષ યુદ્ધના પિશાકમાં સજ્જ થયેલ હતો અને તેની કમરે લાંબી તલવાર લટકતી હતી. નાગડે તથા ચાહડે તેને ઓળખ્યો હતો. નાગડે તેને ઉદ્દેશીને કહ્યું. “આવો ખાળેશ્વર ! અત્યારે એકાએક કેમ આવવું પડયું છે ? " - એ પુરૂષ યાદવ સૈન્યને સેનાપતિ ખાળેશ્વર હતા. તેણે આંખની ભમર ચડાવીને કહ્યું. “તમે અમારી સાથે સુલેહ કરવાને ઇચછે છે, તેથીજ મારે આવવું પડયું છે. ચાલે, અમારી છાવણીમાં અને સુલેહિની તમારી શી શી શરતો છે, તે મને કહી દર્શાવે.” ચાહડે મુત્સદીને છાજતું હાસ્ય કર્યું અને પછી કહ્યું. “સેનાપતિજી! તમારી જેમ અમે સ્વતંત્ર નથી. સુલેહની શરતો તૈયાર કરી અમે હમણુંજ અમારા રાજાજીને આપવા માટે ઘોડેશ્વારને દેડાવ્યો છે. અને અમને ખાતરી છે કે એ ઘોડેસ્વાર કાલ સુધીમાં આવી જશે. એ આવ્યા બાદ આપણે સુલેહની શરતોના સંબંધમાં ચર્ચા કરી એક નિશ્ચય ઉપર આવશું.” - ખાળેશ્વરે તેની વિશાળ આંખો ચાહડનાં મુખ ઉપર સ્થિર કરીને કહ્યું. “ચાહડ મહેતા! તમારું કહેવું વાસ્તવિક નથી; તો પણ કાલ સાંજ સુધી હું રાહ જોઈશ. જે એ દરમ્યાન સુલેહની વાત નક્કી નહીં થાય, તે પરમ દિવસ સવારથી યુદ્ધ ફરીને શરૂ થશે. સુલેહનાં બહાને લડાઈ બંધ રખાવી તમે મદદ માટે બીજું સૈન્ય મંગાવ્યું હોય તો ભલે. મને તેની દરકાર નથી; પરંતુ અમારી ગફલતને લાભ લઈ અમારી છાવણી ઉપર અચાનક ધસારો કરશો, તે વિશ્વાસઘાતનું પરિણામ સારું આવશે નહિ. ગુજરાતના મંત્રીઓ મુત્સદી ગ@ાય છે અને અમે દક્ષિ ના અધિકારીઓ ભેળા કહેવાઈએ છીએ, પરંતુ તમારી મુત્સદ્દીગિરિ અમારી પાસે ચાલવાની નથી, એ ખાસ કરીને ધ્યાનમાં રાખજે.”