________________ વિરશિરોમણી વસ્તુપાળ અને તે સાથે તમારી બહેન પણ સુખી થશે.” મેનકાએ જાતિગત ગર્વથી કહ્યું. ગુણિકા તે પરસ્ત્રી કરતાં પણ વધારે ત્યાગ કરવા લાયક છે.” મહામાત્યે કહ્યું. " શાસ્ત્રકારો એમ કહે છે ખરા.” મેનકાએ જરા હસીને કહ્યું. પણ આ ગુણિકા બીજી ગુણિકાઓ જેવી નથી. તે જેને પિતાને પ્રેમ, અપે છે, તેને શુદ્ધ હૃદયથી ચાહે છે અને હું તમને ખાતરી આપું છું કે આજથી મારું તન મન, અને ધન તમારા અધિકારમાં છે. તમે આજ્ઞા કરશે તે અનેક માની પુરૂષોના ગર્વનું ખંડન કરનારી આ મેનકા તમારી દાસી થઈને પણ રહેવા તૈયાર છે.” “તું ગમે તેવી પણ આખરે ગુણિકા છું; ગુણિકાને વિશ્વાસ શે?” વસ્તુપાળે કહ્યું. “ત્યારે તમે મારી માગણીને તિરસ્કાર કરે છે ?" મેનકાએ ગંભીર બનીને પ્રશ્ન કર્યો. તિરસ્કાર નહિ પણ અસ્વીકાર.” વસ્તુપાળે ઉત્તર આપે. મેનકાએ કહ્યું. “મંત્રીશ્વર ! સાંભળ્યું છે કે તમે રસિક છે. પણ રસિક પુરૂષ તમારી જેમ આશાભરી લલનાને તિરસ્કાર કરે નહિ. જેનું મધુર હાસ્ય જેવાને, જેની પ્રેમભરી વાણી સાંભળવાનું અને જેનો કૃપાકટાક્ષ મેળવવાને અનેક પુરૂષો પ્રયત્ન કરી રહ્યા છે, તે મેનકા તમારા પ્રેમની માગણું કરે છે અને પોતાનું સર્વસ્વ અર્પવા તૈયાર થઈ છે, ત્યારે તમે તેને અસ્વીકાર કરો છો, એ તમારી મોટી ભૂલ છે.” મહામાત્યે કહ્યું, “મેનકા ! મારી ભૂલ ક્યારે અને ક્યાં થાય છે. તે જોવાનું કામ મારૂ છે, તારું નહિ.” - “મંત્રીશ્વર ! તમને તમારાં બુદ્ધિચાતુર્યનું અભિમાન છે અને તેથીજ તમે એમ કહે છે; પરંતુ હું તમને સાફ સાફ કહું છું કે મારો તિરસ્કાર કરવામાં તમે કેવળ ભૂલ કરે છે. એક લલિત લલલાની પ્રેમમયી માગણીનો અસ્વીકાર કરવો, એ ભૂલ નહિ તે બીજું શું ! રાજકીય ખટપટમાં રચ્યા પચ્યા રહેવાથી તમારું હૃદય કઠિન બની ગયું જણાય છે; પરંતુ જરા વિચાર કરે અને હૃદયને કોમળ બનાવી તમારાં ચક્ષુને પાવન કરે. તમારી સન્મુખ સૈદની સજીવ પ્રતિમા મૃદુતાની ખાણ, લવશ્યને ભંડાર અને જગતની સર્વ સજીવ અજીવ વસ્તુઓમાં સર્વ એષ્ટ એવી લલના પિતાના પ્રાણને તમારા ચરણમાં ધરીને ઉભી છે. શું તમે તેને ઠોકર મારે છે; તેનો તિરસ્કાર કરે છે ! કહે, કહે કે