________________ 56 - વીરશિરોમણી વસ્તુપાલરહ્યા છો અને તમારાં આગમનનું શું કારણ છે, તે હરકત ન હોય, તે કહો.” વસ્તુપાળને પ્રશ્ન સાંભળીને સોમેશ્વરે જરા વિચારીને ઉત્તર આછે. “વસ્તુપાળજી! તમારા પિતાને અને મારે પરસ્પર કેવો સ્નેહ તથા સંબંધ હતો, એ તો તમે બન્ને બંધુઓ સારી રીતે જાણતા હોવાથી તેને અત્રે ઉલ્લેખ કરવાની અગત્ય નથી. તમારા પિતાનાં સ્વર્ગ–ગમન પછી તમે પણ મારી તરફ પૂજ્યભાવ અને સ્નેહ ધરાવે છે, એ હું જાણું છું અને તેથી તમારા હિતેચ્છુ તરીકે હું તમને તમારા લાભની વાત કહેવાને અત્યારે ધવલપુરથી આવેલું છું.” “તમારી અમારા પ્રત્યેની શુભેચ્છા અને લાગણી માટે અમે તમારો ઉપકાર માનીએ છીએ,” વસ્તુપાળે વિનય દર્શાવીને પૂછયું. " હવે કહો કે તમે શી અને કઈ વાત કહેવાને માટે આવેલા છે ?" વાત એવી છે કે ગુજરાતને નાથ અને પાટણનો પતિ મહારાજા ભીમદેવ જેકે હજી હયાત છે અને તે રાજ્યધુરાને ભાર વહન કરી રહ્યા છે; તોપણ પાટણના કેટલાક સામંતે તેનાથી વિરૂદ્ધ પડી ગયા હોવા થી સઘળે રાજ્યકારભાર અંધાધુંધીથી ભરેલો ચાલે છે અને તેથી કરીને પાટણની દરેક પ્રકારે પડતી દશા થયેલી છે. આ સ્થિતિ સુધારવાને માટે મહામંડલેશ્વર લવણુપ્રસાદજી અને યુવરાજ વિરધવલજી બહુજ આતુર થઈ રહ્યા છે, પરંતુ તેમની વિરુદ્ધમાં મહાસામંત ત્રીભુવનપાળ અને તેના સાથીઓ પડેલા હોવાથી તેઓ ફાવી શકતા નથી. આ કારણથી તેઓ એવા નિશ્ચય ઉપર આવ્યા છે કે યુવરાજે ધવલપુરને ગુજરાતનું કેન્દ્રસ્થળ બનાવીને ત્યાંથી સ્વતંત્રતાથી પણ મહારાજા ભીમદેવનાં નામથી બધે રાજ્યકારભાર ચલાવો અને મહામાંડલેશ્વરે પાટણમાં રહીને બની શકે તેટલા સામંતોને પોતાના પક્ષમાં રાખવાનો પ્રયાસ કરે તથા ધવલકપુરના કારભારની આડે કાઈને આવવા દેવા નહિ. આ પ્રમાણે ગોઠવણ કરવાથી તેમની તથા મારી પિતાની પણ ખાતરી છે કે પાટણની રાજકીય સ્થિતિમાં સુધારો થઈ શકશે અને તેને ચડતી દશામાં લાવી શકાશે; પરંતુ તેમ કરવામાં એટલે કે ધવલક્કપુરનો સ્વતંત્ર રાજ્યકારભાર ચલાવવામાં કાર્યકુશળ પ્રધાન અને સામર્થ્ય–સંપન્ન સેનાપતિ ની એવી રીતે બે વીર પુરૂષોની અગત્ય છે. પ્રધાન તથા સેનાપતિની જ યા ક્યા વીર પુરૂષોને આપવી; એ સંબંધમાં મહામંડલેશ્વર તથા યુવરાજ કશા નિર્ણય ઉપર આવેલા નથી, એ હકીકત મારા જાણવામાં છે તેમજ મારે