________________ વિરશિરોમણિ વસ્તુપાલ. “તમે મહારાજાના સામંત હો કે ગમે તે છે, તેમ તમારે મહારાજાને મળવાની ઉતાવળ હોય કે ન હોય, પરંતુ દરવાજો અત્યારે ઉઘાડી શકશે નહિ. મને તેવી આશા નથી.” દરવાને દઢતાથી કહ્યું. કાની તેવી આશા નથી ? મહારાજની ?" સાંગણે પુછયું. “ના યુવરાજની.” દરવાને જવાબ આપે. * યુવરાજની?” સાંગણ આશ્ચર્ય પામ્યો. “શું દરવાજો ઉઘાડ કે નહિ, તે બાબતમાં ચુવરાજની આજ્ઞા લેવી પડે છે? ના, હંમેશાં કાંઈ તેવી જરૂર રહેતી નથી, પરંતુ આજે તે. યુવરાજે ખાસ કરીને દરેક દરવાનને તેવી સખ્ત આજ્ઞા કરી છે.” દરવાને જવાબ આપે. - “ઠીક, પણ યુવરાજ તો હમણાંજ આ દરવાજેથી નગરમાં ગયા ખરું ને?” સાંગણે ધીમેથી પુછ્યું. એ જાણવાની તમારે શી જરૂર છે ?" દરવાને સામો પ્રશ્ન કર્યો. " - સાંગણે જાણ્યું કે, વરધવલે દરેક દરવાનને સમજાવી મુકયા જણાય છે અને તેથી નગરમાં અત્યારે પ્રવેશી શકાય તેમ નથી. તેમ તેના સંબંધમાં કાંઈ હકીકત પણ મળે તેમ નથી. તે ઘણેજ ક્રોધાતુર થઈ ગયો અને તેણે દરવાનને મહારાજ ભીમદેવના નામે ઘણે ભય દર્શાવ્યું, પરંતુ દરવાન કાંઈ કાચ પિચે નહોતો કે તે તેવા મહેડાના - ભયથી ડરી જાય. છેવટે નિરાશ બનીને સાંગણ પિતાના તંબુ તરફ પાછે. ચાલ્યો ગયે; પરંતુ ત્યાંથી જતાં પહેલાં તેણે વીરધવળ ઉપર સખ્ત વેર લેવાની પ્રતિજ્ઞા કરી. પાટણનાં રાજ્યમહાલયના એક ખંડમાં ચાર-પાંચ મનુષ્ય ધીમેથી વાત કરતાં બેઠેલાં હતાં. રાત્રિનો સમય હોવાથી ખંડમાં એક બાજુ દીપક બળી રહ્યો હતો અને તેના પ્રકાશથી તે ખંડ કેવળ સાદે પણ સ્વચ્છ જેવામાં આવતો હતો. - " સોમેશ્વરદેવ ?" ત્યાં બેઠેલા એક યુવાને પ્રૌઢ વયના અને ભવ્ય દેખાવના એક પુરૂષ તરફ જોઈને પૂછયું “યુવરાજ હજી સુધી કેમ આવી પહોંચ્યા નહિ હોય ? “ભાઈ! મને લાગે છે કે જે સમય જાય છે, તેમાં તે આવી પહોંચવા જેવીએ.