Veer Shiromani Vastupal Part 01

SR No.: 006161
Original Sutra Author: N/A
Total Pages: 196
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 14 MB

Page 137

પંચગ્રામનું યુદ્ધ. 127 કરવાની અગત્ય નથી. ચહાણ સરદારે ભલે બીજાં રાજ્યમાં જઈને સેવા કરે; આપણે તેમને રાખી શકીએ તેમ નથી.” મંત્રીશ્વર વસ્તુપાલે રાજાનું કથન શાંતિથી સાંભળી લીધું. અને પછી ગંભીરતા ધારણ કરીને કહ્યું. " રાજ્યમાં બુદ્ધિશાળી અને વીર પુરૂષોને વધારે પ્રમાણમાં રાખવાની અગત્યની જેમ આપ સ્વીકાર કરે છે, તેમ રાજકોષમાં ધનના વિપુલ સંગ્રહની અગત્યને પણ હું સ્વીકાર કરું છું. રાજ્યની ચડતી માટે બન્નેની આવશ્યકતા છે, એ ખરું છે; પરંતુ વધારે આવશ્યક્તા તે બુદ્ધિ અને બળમાં શ્રેષ્ઠ પુરૂષોત્તમોનીજ છે. જે રાજ્યમાં તેવા પુરૂષો હોય છે, તે રાજ્યની ચડતી થવાને જરા પણ વાર લાગતી નથી. વીર પુરુષો એ ધનથી પણ અધિક છે. યુદ્ધમાં પાછા નહિ પડતાં તેઓ રાજ્ય કિવા રાજાને માટે પોતાનાં પ્રાણ આપવાનું પણ ચુકતા નથી અને પોતાનાં પ્રબળ પરાક્રમથી સમરાંગણમાં વિજયને વરાવે છે. માટે મારી ઈચ્છા તો ત્રણે ચહાણ સરદારે તે ગમે તેટલાં દ્રવ્યથી પણ આપણું રાજ્યમાં રાખી લેવાની છે. આપણે જે મહાન કાર્ય નો આરંભ કર્યો છે, તેમાં લાભને સ્થાન આપવાની જરૂર નથી.” વસ્તુપાલનાં કથનની વરધવલનાં હય ઊપર કાંઈ અસર થઈ નહિ. તે બધી વાતે ગુણ હતું, પરંતુ તેનામાં એક મહાન દુર્ગણ હતું. તે ઘણેજ પણ હતા. કૃપણ માણસોને કૃપણુતાને લઈ પિતાનાં હિતની વાત પણ ઘણા સમયે સુજતી નથી. વીરધવલના સંબંધમાં પણ તેમજ થયું. તેણે જરા સ્મિત કરીને કહ્યું. “તમારું કથન એગ્ય નથી. આ ચર્ચામાં લેભને સ્વાલ નથી. અકેક સરદારને બે બે લાખ દામ આપીને રાખવા તે કરતાં એટલા દમથી એટલે કે છ લાખ દામથી ઘણા સુભટો રાખવામાં આવે, તો શી હરકત છે? માત્ર ત્રણ જ માણસોને માટે એટલું બધું ખર્ચ કરવું મને યોગ્ય લાગતું નથી. છ લાખ દામ, એ કેવડી મોટી રકમ છે ? એટલાં દ્રવ્યથી તો આપણે સેંકડો સુભટોને રાખી શકીશું; માટે તેમને જવા દેવા એજ વધારે ઉત્તમ છે. કેમ, મંત્રી નાગડ! તમારે આ વિષયમાં શે અભિપ્રાય છે?” નાગડ પણ પાસેજ બેઠો હતો. તેણે પિતાને પૂછેલે પ્રશ્ન સાંભળીને તુરતજ કહ્યું. “મારો અભિપ્રાય આપના અભિપ્રાયને મળતેજ છે. માત્ર ત્રણ સરદારોને માટે દર વર્ષે બે લાખ દામને વ્યય કરે, એ મને પણ યોગ્ય લાગતું નથી. એટલાં દ્રવ્યથી અનેક શુરવીર સુભટોને આપણે રાખી શકશું માટે મારે અભિપ્રાય તેઓને નહિ રોકતાં જવાદેવાનેજ છે.”