Laghu Siddhant Kaumudi Part 03

SR No.: 006150
Original Sutra Author: N/A
Author: Girdhar Sharma, Parmeshwaranand Sharma
Publisher: Motilal Banrassidas Pvt Ltd
Publication Year: 1982
Total Pages: 714
Language: Sanskrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari
File Size: 18 MB

Page 498

प्रकरणम् ५६ ] बालमनोरमा-तत्त्वबोधिनीसहिता। [४६५ स्तु जाग्रहीति, जाग्राढि । तसादौ किनिमित्तं संप्रसारणम् , तस्य बहिरङ्गत्वेनासिद्धत्वाच रुगादयः, जागृढः जागृहति । जाग्रहीषि, जाघ्रति । लुटि जाग्र. पिति-' इति न लघूपधगुणः । जर्घर्ति, जरिवर्ति, जरीघर्दि । जर्मूढः, जरिगृढः, जरीगुढः । जर्गृढ, जरिगृढ, जरीगृढ । जहीमि, जरिगृहोमि, जरीगृहीमि, जर्गझि, जरिगीि, जरीगमि । जहः, जरिगृह्वः, जरीगृहः । जाह्मः, जरिगृह्मः, जरीगृह्मः। जर्गचिकार, जरिगचिकार, जरीगचिकार । जर्गर्हिता, जरिगर्हिता, जरीगर्हिता। जर्हिष्यति, जरिगर्हिष्यति, जरीगर्हिष्यति। जर्गृहीतु, जरिगृहीतु, जरीगृहीतु, जगई, जरिगहुँ, जरीग? । जगुढात् , जारगृढात् , जरीगृढात् । जढाम् , जरिगृढाम् , जरीगृढाम् । जहतु, जरिंगृहतु, जरीगृहतु । जढि, जरिगृढि, जरीगृढि । जहाणि, जरिगृहाणि, जरीगृहाणि । लङि अजर्गृहीत् , अजरिगृहीत् , अजरीगृहीत् । ईडभावे तु अजर्गहे त् इति स्थिते हल्ल्यादिना तलोपे हस्य ढत्वे गस्य भष् घकारः। अजघर्ट अजरिघट्ट अजरीघ । एकाग्रहणे सत्यपीह यङ्लुकि भष्, 'गुणो यङ्लुकोः' इत्यनेन 'श्तिपा शपा-' इति निषेधस्यानित्यत्वज्ञापनादित्याहुः । अजPढाम् ३ अजहुः ३ । अजहीः ३ अजर्घट्ट ३ अजयृढम् ३ अजयूँढ ३ अजहम् ३ अजह ३ अजह्म ३। जद्यात् ३ । लुङि 'अस्तिसिचः-' इति नित्यमीट् । अजर्गहीत् ३ । अजगर्हिष्यत् । गृहातेस्त्विति । 'ग्रह उपदाने' इत्यस्मादित्यर्थः। अदुपधोऽयम् । ईटि आह जाग्रहीतीति । यो लुका लुप्तत्वात् तिपः पित्त्वाच्च 'ग्रहिज्या-' इति संप्रसारणं नेति भावः । ईडभावे त्वाह जाग्राढीति । जाग्रह् ति इति स्थिते ढत्वधत्वष्टुत्वढलोपदीर्घाः। जाग्रह तस् इति स्थिते आह तसादाविति । कृते संप्रसारणे ऋदुपधत्वाद् रुगादीनाशङ्कयाह तस्येति । संप्रसारणस्यत्यर्थः । जागृढ इति । ढत्वधत्वष्टुत्वढलोपाः । 'ठूलोपे-' इति दीर्घस्तु जहीषि ३ । जर्घति ३ । जर्मूढः ३ । जहीमि ३ । जर्गमि ३ जहः ३ । जह्मः ३ । जहांचकार । जर्गर्हिता। जरीगर्हिता । इहानुबन्धनिर्देशादूदिल्लक्षण इडिकल्पो न । जहीतु । जगे? । जढाम् । जहतु ३ । जढि ३ । मिपि जहाणि ३ । लङि अजहीत् ३ । ईडभावे “एकाच-' इति भष्भावः । अजघर्ट ३ । यद्यपि इह यत्रैकाग्रहणं चेति निषेधाद्भभावो दुर्लभस्तथापि 'गुणो यङ्. लुकोः' इत्यनेन 'श्तिपा शपा-' इत्यादिनिषेधस्यानित्यत्वज्ञापनाद् भष्भावोऽत्र प्रवर्तते इत्याहुः । श्रजढाम् । अजहुः ३ । अजय॒हीः । अजर्घ ३ अजघर्ड ३ अहम् ३ । अजगुह्न ३ । जह्यात् ३। अजनहीत् । अजनहिष्टाम् ३ । अजगर्हिष्यत् । जाग्रहीतीति । प्रह उपादाने । यो लुका लुप्तत्वात्तन्निमित्तं 'अहिज्या-'