________________
४२
लघुसिद्धान्तकौमुद्याम्
१५३ सर्वनाम्नः स्मै ७ । १ । १४ ।
अतः सर्वनाम्नो ङः स्मै । सर्वस्मै । १५४ ङसिङसोः स्मात्-स्मिनौ ७ । १ । १५ । अतः सर्वनाम्न एतयोरेतौ स्तः । सर्वस्मात् ।
१५५ आमि सवनाम्नः सुट् ७ । १ । ५२ ।
वर्णान्तात्परस्य सर्वनाम्नो विहितस्यामः सुडागमः । एत्व - पत्वे ।
"
* सर्वेषाम् । सर्वस्मिन् शेषं रामवत् । एवं विश्वादयोऽप्यदन्ताः । उभशब्दो द्विवचनान्तः । उभौ २ । उभाभ्याम् ३ । उभयोः २ । तस्येह पाठोऽकजर्थः । उभयशब्दस्य द्विवचनं " नास्ति । इतर- डतमौ प्रत्ययौ । प्रत्ययग्रहणेतदन्तग्रहण
सर्वनामसंज्ञायां 'जसः शी' इति जसः शोभावे शकारस्य इत्संज्ञायां लोपे च 'प्राद्गुणः' इति गुणे सिध्यति रूपं 'सर्वे' इति ।
इत्यनेन ।
१ - एवम् " बहुवचने झ येत्" इत्थनेन । षत्त्रम् " प्रादेशप्रत्यययोः" २ - सर्वेषाम् सर्वशब्दात् षष्ठीबहुवचने 'सर्वं श्राम्' इति स्थितौ 'प्रामि सर्वनाम्नः सुट् इति सुडागमे 'सर्व साम्' इति जाते 'बहुवचने झल्येत्' इति एत्वे 'प्रादेशप्रत्यययोः ' इत्यनेन षत्वे सिध्यति रूपं 'सर्वेषाम्' इति ।
३ - प्र०
द्वि
सर्वः, सर्वो, सर्वे ।
सर्वम् सर्वो, सर्वान् । सर्वाभ्याम्, सर्वैः
J
यं० सर्वस्मात् ० सर्वस्य, 1 स० सर्वस्मिन्,
सर्वेषु ।
1
च० सर्वस्मै, सर्वाभ्याम्, सर्वेभ्यः । सं० हे सर्व ! प्रथमावत् शेषम् ।
तु सर्वेण,
J
सर्वाभ्यां,
सर्वयोः,
सर्वेभ्यः ।
सर्वेषाम् ।
"
४- श्रकच्प्रत्ययार्थः तथा च सूत्रम् " प्रव्ययसर्वनाम्नामकच् प्राक्टेः " इति । द्विवचनेऽन्यस्य तु कस्यापि सर्वनामसंज्ञाकार्यस्य नास्ति प्रसङ्गः । ५ - प्रस्ति इति हरदत्तः । नास्ति इति कैयटः |
१५३ - श्रदन्त सर्वनाम से परे 'डे' को 'स्मै' आदेश होता है ।
"
१५४ - दन्त सर्वनाम से परे ङसि ङि को क्रम से स्मात् और स्मिन् होते हैं । १५५ - वर्णान्त अङ्ग से परे सर्वनाम से किये गए श्रम को सुट् का श्रागम
होता है ।
