________________
३००
लघुसिद्धान्तकौमुद्याम् १११२ 'गोपसोर्यत् ४ । ३ । १६० । गव्यम् । पयस्यम् ।
इति प्राग्दीव्यतौयाः।
अथ ठगधिकारः १११३ प्राग्वहतेष्टक ४ । ४ । १ । तद्वहतीत्यतः प्राक् ठगधिक्रियते । १११४ तन दीव्यति खनति जयति जितम् ४ । ४ । २ । अक्षैर्दीव्यति 'खनति जयति जितं वा-आक्षिकः । १११५ "संस्कृतम् ४ । ४ । ३ । दध्ना संस्कृतं "दाधिकम् । मारीचिकम् । १११६ तरति ४ । ४ । ५ । तेनेत्येव । उडुपेन तरति-८ौडुपिकः । १-विकारेऽर्थे ।
इति प्राग्दीव्यतीयाः । २-तृतीयान्तसमर्थात् 'दीव्यति खनति, जयति, जितम्' इत्येतेष्वर्थेषु ठक् स्यादिति सूत्रार्थः ३-पाक्षिकः-'अक्षर्दीव्यति' इति विग्रहे 'तेन दीव्यति....' इत्यादिना 'ठक' प्रत्यये कित्वाद् प्रादिवृद्धौ सुपो लुकि 'ठस्येकः' इति ठस्य कादेशेऽकारलोपे विभक्तिकायें 'प्राक्षिकः' इति रूपम् । ४-तृतीयान्तात्संस्कृतमित्यर्थे ठक् स्यात् इति सूत्रार्थः । ५ठक् । ६-मरीचिकाभिः संस्कृतं-मारीचिकम्, ठक् 'कति च' इत्यादिवृद्धिः । ७- तृतीयान्तात्तरतीत्यर्थे ठक् प्रत्ययः स्यादेत्यर्थः । ८-ठस्येकः प्रादिवृद्धिः । १११२-गो-पयस् शब्दों से विकार अर्थ में यत् प्रत्यय होता है । इति प्राग्दीव्यतीयाः
अथ ठगधिकारः १११३-'तद्वहति' सूत्र से पूर्व ठक् प्रत्यय का अधिकार जाता है। १११४-तृतीयान्त शब्दों से ठक् प्रत्यय होता है 'दीव्यति' श्रादि अर्थों में | १११५-'संस्कृत' अर्थ में ठक् प्रत्यय होता है । १११६-'तरति' अर्थ में ठक् प्रत्यय होता है।