________________
लघुसिद्धान्तकोमुद्याम्
जायाम् |३| जिह्रेति । जिहीतः । जिह्नियति । जिहयाञ्चकार । 'जिहाय । ता । यति । जिहतु । श्रजिहेत् । जिहीयात् । हीयात् । हैषीत् । श्रहेष्यत् । पृ पालनपूरणयोः। ४ ।
६१० अर्ति - पिपत्यश्च ७ । ४ । ७७ ।
१६२
1
अभ्यासस्य इकारो ऽन्तादेशः स्यात् श्लौ । पिपर्ति । ६११ उदोष्ट्यपूर्वस्य ७ । १ । १०२ । श्रङ्गावयवौष्ठयपूर्वीय ऋत् तदन्तस्याङ्गस्य उत् स्यात् । ६१२ हलि च । २ । ७७ ।
रेफवान्तस्य धातोरुधाया इको दीर्घो हलि । पिपूर्तः । ४ पिपुरति । पपार ६१३ श-दां ह्रस्वो वा ७ । ४ । १२ ।
एषां किति लिटि ह्रस्वो वा स्यात् । "पप्रतुः । ६१४ ऋच्छत्यताम् ७ । ४ । ११ ।
१ - जिह्राय, जिह्रियतुः, जिहियुः इत्यादि-रूपाणि । : - प्रजित् श्रजिह्रीताम्, प्रजिहयुः इत्यादि । ३ – पिपूत : - 'पू' धातोर्लटि तसि शपः श्ल द्वित्वेऽभ्यासत्व 'प्रति'पिपत्यश्च' इति श्रभ्यासस्य इकारान्तादेशे रपरे हलादिशेषे 'पि पृ तस्' इति जाते 'उदोष्ठधपूर्वस्य' इति उत्वे रपरत्वे 'हलि च' इति उपधायाः दीर्घे सस्य रुत्वे विसर्गे च सिध्यति रूपं 'पिपूर्तः' इति । ४ - प्रदभ्यस्तात् इति 'प्रत्' । ५ - पतुः - ( पपरतुः ) - 'पू' धातोर्लिटि प्रथमपुरुषद्विवचनेऽतुसि द्वित्वे - प्रभ्यासस्य ह्रस्वेऽत्वे रपरत्वे हलादिशेषे 'श-दृ-प्रां ह्रस्वो वा' इति वैकल्पिके ह्रस्वे यरिण सस्य रुत्वे विसर्गे च सिध्यति रूपं 'पतुः' इति, पक्ष' 'ऋच्छत्यताम्' इति गुणे 'पपरतुः' इति जातम् ।
६१० - ऋ धातु और प धातु के अभ्यास को इकार अन्तादेश होता है श्लु में । ६११ - अङ्ग का अवयव श्रोष्ठ है पूर्व में जिसके, ऐसा जो ॠकार तदन्त श्रङ्ग को उकार आदेश होता है ।
६१२- रेफान्त और वान्त धातु की उपया के इक् को दीर्घ होता है हल् परे रहते । ६१३- श द प धातु को ह्रस्व होता है लिट् परे रहते ।
६१४ - तौदादिक ऋच्छ धातु और ऋकारान्त धातु की गुण होता है लिट् परे रहते ।
