SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 131
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ ११. . लघुसिद्धान्तकौमुद्याम् ४०५ लुटः प्रथमस्य डा-गैरसः २ । ४ । ८५ । डिस्वसामर्थ्यादभस्यापि टेर्लोपः । भविता। ४०६ तासस्त्योर्लोपः ७ । ४ । ५० ।। तासेरस्तेश्च लोपः स्यात् सादौ प्रत्यये ४०७ रि च ७।४ । ५१ । रादौ प्रत्यये तथा । भवितारौ । भवितारः । भवितासि । भवितास्थः । भवितास्थ । भवितास्मि । भवितास्वः । भवितास्मः । ४०८ लूट शेष च ३ । ३ । १३ । भविष्यदर्थाद्धातोर्लट, क्रियार्थायां क्रियायां सत्यामसत्यां वा । स्यः। इट । भविष्यति । भविष्यतः । भविष्यन्ति । भविष्यसि । भविष्यथः । भविष्यथ । भविष्यामि । भविष्यावः । भविष्यामः । ४०६ लोट च ३।३ । १६२ । "विध्याद्यर्थेषु धातोर्लोट । १-लुटः प्रथमपुरुषस्थानिकानां 'तिप, तसू, झि, इत्येतेषां क्रमेण 'डा, रौ, रस्' इत्यादेशाः स्युः इत्यर्थः । २-'दोधीवेवीटाम् ' इति निषेधात्-इटो न गुणः। ३-सस्येति भावः । ४-'तासेरस्तेश्च सस्य लोपः (इति भावः)। ५-'प्रादेशप्रत्यययोः' इति षत्वम् । ६-भविष्यन्ति-भूधातोभविष्यदर्थे लुटि प्रथमपुरुष-बहुवचने लुटो 'झि' मादेशे झोऽ न्तः' इति झस्यान्तादेशे 'स्यतासी लुलुटोः' इति शपोऽपवादे स्ये प्रार्धधातुकसंज्ञायाम् 'मार्धधातुकस्येड् बलादेः' इति इटि 'म इ स्य अन्ति' इति स्थिते 'सार्वधातुकाघधातुकयोः इति गुणेऽवादेशे सस्य षत्वे पररूपे सिध्यति रूपं 'भविष्यन्ति' इति । ७-'विधिनिमन्त्रणामन्त्र,""इति सूत्रोक्तेषु । ४०५-लुट के प्रथम पुरुष के तिपू, तसू, झि को क्रमसे डा, रौ, रस आदेश होते हैं । ४०६-तास और अस् के स का लोप होता है सादि प्रत्यय परे रहते । ४०७-तास के स का लोप होता है रादि प्रत्यय परे रहते । ४०८-भविश्यत् अर्थ में धातुसे लूट होता है क्रियार्थक क्रिया के होने वा न होने पर। ४०६-विध्यादि अर्थों में धासु से लोट होता है ।
SR No.006148
Book TitleLaghu Siddhant Kaumudi Part 01
Original Sutra AuthorN/A
AuthorVishvanath Shastri, Nigamanand Shastri, Lakshminarayan Shastri
PublisherMotilal Banrassidas Pvt Ltd
Publication Year1981
Total Pages450
LanguageSanskrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari
File Size25 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy